Wat is er gebeurd?
Het gaat helemaal niet goed bij het asielzoekerscentrum in Ter Apel. Dat is de eerste plek waar asielzoekers zich moeten melden als ze in Nederland aankomen en hier willen komen wonen.
Er is daar plek voor 2000 mensen, maar er zitten op dit moment honderden asielzoekers meer. Er is veel lawaai, de wc's zijn vies en daar blijft het niet bij.
Er zijn namelijk vaak ook niet genoeg bedden. Deze week sliepen een recordaantal mensen buiten, maar liefst 700. Hoe kan dat?
Hoe komt het dat het zo mis gaat?
Dat het asielzoekerscentrum in Ter Apel nu zo vol zit, heeft meerdere oorzaken. We zetten het even op een rijtje:
Iedere asielzoeker in Nederland moet via Ter Apel. Ter Apel is een aanmeldcentrum. Dat betekent dat als je als asielzoeker in Nederland aankomt, je daarheen móét. En je bent er ook niet zomaar weer weg, want in Ter Apel kom je in een procedure terecht die bepaalt of je mag blijven. Maar bij de diensten die naar die asielaanvragen kijken, is er een groot tekort aan mensen, waardoor het allemaal lang duurt.
Er komen weer meer asielzoekers naar Nederland na de coronacrisis. Waarom je nu ineens zoveel over Ter Apel hoort in het nieuws? Nou, dat komt ook omdat het de afgelopen jaren door de coronacrisis veel rustiger is geweest. Met het verdwijnen van de maatregelen en de overname van Afghanistan door de terreurgroep de Taliban, werd het weer drukker. Toch zijn er niet veel meer asielzoekers dan in de jaren vóór corona.
Veel opvangplekken zijn dicht gegaan. Niet veel meer asielzoekers dan voor corona en toch te weinig plekken. Dat komt dus omdat de overheid het aantal beschikbare plekken en het aantal mensen dat asielzoekers kan helpen bij hun procedure om te mogen blijven, laat afhangen van hoe druk het is. Toen het rustig was door corona zijn dus veel opvangplekken gesloten en medewerkers een andere baan gaan zoeken. En door die politieke keuze zijn er nu grote problemen, want die plekken zijn niet zomaar weer terug.
Andere gemeenten willen niet helpen. Staatssecretaris Eric van der Burg is namens het kabinet degene die dit probleem moet oplossen. Al maandenlang probeert hij gemeenten te vinden die asielzoekers uit Ter Apel willen opvangen. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Veel gemeenten zeiden lange tijd dat het niet kon of dat ze niet wilden. En zelfs als gemeenten wel toezeggen te helpen, lukt het niet meteen om een plek te vinden.
Er is een woningtekort. Asielzoekers die te horen krijgen dat ze mogen blijven, hebben recht op een woning en kunnen dus weg uit het asielzoekerscentrum. Maar, er is een tekort aan huurhuizen. Daarom zitten mensen veel langer in een azc dan eigenlijk de bedoeling is en zij houden dan weer een plekje bezet voor iemand die in Ter Apel zit.
Zijn er oplossingen?
Al deze problemen zijn niet zomaar opgelost, zegt het COA, de organisatie die over het opvangen van vluchtelingen gaat. "Het is niet zo dat er met een druk op de knop ineens allemaal extra plekken zijn door heel Nederland, dat kost tijd", zegt een woordvoerder.
Maar er wordt wel aan oplossingen gewerkt. Zo is de staatssecretaris die hierover gaat gesprekken aan het voeren over een tweede aanmeldcentrum voor vluchtelingen. Mensen die nieuw aankomen in Nederland zouden dan dus niet allemaal per se naar Ter Apel hoeven, waardoor het daar rustiger wordt.
Maar er wordt ook gekeken naar meer plekken voor asielzoekerscentra, waar mensen naartoe kunnen als ze uit Ter Apel weg mogen. Het kabinet vraagt al lange tijd of gemeenten meer gebouwen tot opvang willen maken. Maar te weinig gemeenten doen dat. Daarom besloot de overheid zelf een hotel te kopen in Albergen, om daar asielzoekers op te kunnen vangen.