Wat is er gebeurd?
De NIX18-campagne, een reclame van het ministerie van Volksgezondheid met als doel om niet roken en niet drinken onder de 18 onder de aandacht te brengen, is onder druk van de alcohollobby aangepast.
Uit onderzoek van het tv-programma Argos blijkt dat verschillende alcoholbedrijven aan het ministerie hebben gevraagd om de zin 'niet roken, niet drinken' te verwijderen uit de reclame. Uiteindelijk heeft het ministerie dat gedaan.
Makers van alcohol willen namelijk niet gelinkt worden aan roken, want dat is volgens hun 'erger en kankerverwekkend'. Door roken en alcohol samen te laten zien in de reclame, lijkt het alsof alcohol nog slechter is, volgens hen.
Hoe werkt dat lobbyen en werkt dit vaker? Leggen we je uit in dit artikel.
Wat is lobbyen en hoe werkt het?
Veel vakbonden en grote bedrijven hebben lobbyisten in dienst. Dit zijn mensen die proberen politici te beïnvloeden over wetten die er liggen of nieuwe wetten die er aan komen. En ze krijgen een hoop voor elkaar: de tabakslobby bijvoorbeeld, zorgt er al jaren voor dat sigaretten nog steeds in de supermarkt liggen.
Organisaties en bedrijven zijn soms ontevreden over hoe dingen nu gaan en willen daar iets veranderen. Het gaat wel altijd om hun eigen belangen. Zoals nu, bij de alcoholproducenten. Zij schreven naar het ministerie dat "zij erg gevoelig zijn voor de koppeling tussen alcohol en tabak." Dus vroegen ze een paar keer of de slogan 'niet roken, niet drinken' verwijderd kan worden uit de NIX18-reclame. Het ministerie deed dit uiteindelijk.
Gebeurt het vaak en heeft het zin?
We noemden net het voorbeeld van de tabakslobby, maar dat is natuurlijk niet het enige voorbeeld. Lobbyen gebeurt namelijk heel vaak. Zo worden er vaak lobbyisten ingezet door Greenpeace, die willen dat we meer voor het klimaat gaan doen. Maar ook vakbonden die zich inzetten voor meer loon.
Lobbyen hoeft trouwens niet alleen via een grote organisatie of bedrijf, er zijn ook voorbeelden van burgerlobby's. Oftewel 'normale' mensen die iets voor elkaar proberen te krijgen. Zoals Michael Kulkens, die zijn zoon verloor door appen op de fiets en zich inzette voor een verbod op telefoongebruik op de fiets. En voor wie vaak op de fiets stapt: dat verbod kwam er.
Volgens Emma Jackson, politiek verslaggever voor de NOS in Den Haag heeft lobbyen zeker zin. "Belangengroepen weten veel van hun eigen onderwerp af. Als je lobbyt namens een patiëntenorganisatie kun je je kennis weer delen met bijvoorbeeld een ministerie en daarmee heb je weer invloed. Dat kan zeker effect hebben."
Waarom luisteren politici naar lobbyisten?
Lobbyen is onderdeel van onze democratie. Luisteren naar de lobbyist, betekent indirect luisteren naar een deel van de bevolking. " Zo horen politici ook wat er speelt en kunnen ze nadenken over die verschillende belangen", zegt Emma.
Ook kunnen lobbyisten politieke partijen helpen om een mening te vormen over een onderwerp. Als ze er hetzelfde over denken, vangen ze dus twee vliegen in één klap,
Maar er is ook kritiek: lobbyisten zouden teveel macht hebben en deze macht zou maar binnen een klein groepje blijven. Volgens Emma kan dat problematisch zijn. "Je moet je bewust zijn dat lobbyisten geen algemeen belang dienen. In de politiek moet het wél gaan over het algemeen belang, zij moeten er uiteindelijk voor iedereen zijn."