Wat is er gebeurd?
- Twee dagen voor de WK-openingswedstrijd, kondigde de FIFA een verbod op de verkoop van alcohol aan in en rond de WK-stadions in Qatar. Terwijl er vooraf gezegd werd dat er rondom de stadions wél alcohol verkocht mocht worden.
- Daarnaast was er de afgelopen dagen ophef over het dragen van de OneLove-aanvoerdersband. Nederland en zes andere Europese landen dragen de band niet meer, omdat het van de FIFA niet mag. De OneLove-campagne staat voor verbinding en tegen elke vorm van discriminatie.
- En onze Belgische buren moeten van de FIFA ook andere shirtjes dragen op het WK. Op de kraag van de uitshirts staat het woord 'Love' geborduurd.
Wat mag de FIFA allemaal bepalen?
De FIFA is de internationale voetbalorganisatie. Zij organiseren onder andere de grote toernooien, zoals nu het wereldkampioenschap. Ook zorgt de FIFA ervoor dat alles zo eerlijk mogelijk wordt gespeeld. De organisatie bepaalt best veel, want ze gaan over de regels en beslist wie de scheidsrechters zijn. Daarnaast zorgen ze voor de veiligheid in en rond de stadions.
Er wordt altijd een groot contract opgesteld door de FIFA en het organiserende WK-land. "Dat zijn contracten die vrij ver gaan. De FIFA eist allerlei dingen van het organiserende land en als zij daar niet mee akkoord gaan, dan mogen zij het WK niet organiseren. In die contracten gaat het vaak over financiën en sponsoring. Over onderwerpen als duurzaamheid en mensenrechten blijven de contracten vaag", zegt Arnout Geeraert. Hij is onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en weet veel over bestuur en toezicht (governance) in de sport.
Waarom wil de FIFA de OneLove statements niet?
De FIFA is heel duidelijk in hun regelement: het maken van politieke statements door teams is verboden. Ze zijn hier best wel streng over, zoals bijvoorbeeld bij het dragen van de OneLove-band. Daarover zei de FIFA dat het dragen ervan bestraft zou worden met een gele kaart. Ze zien het als het uitdragen van een politieke boodschap. Daarom besloten de spelers de band toch maar in de kleedkamer achter te laten.
"Politieke boodschappen worden al jaren verboden door de FIFA. Dat ze nu regenboogvlaggen en alcohol verbieden, is niet gek. Zij zien dat als politiek statement", zegt Arnout. Maar wat is er politiek aan regenboogvlaggen? "Het is een boodschap naar het land zelf. Zie het als een reactie naar het regime van Qatar. Dus in principe kun je het een politiek besluit noemen en dat wil FIFA vermijden. Zij zeggen: het leidt af van waar het echt om gaat: het spel."
Gebeurt dit vaker?
Volgens Arnout niet. "Je kunt het een unieke situatie noemen. Het is ook nooit eerder gebeurd dat een WK-land zó onder een vergrootglas kwam te liggen. De reactie daarop van veel westerse landen is dat ze actief afstand nemen van Qatar. FIFA wil ook richting Qatar welwillend zijn en laat daarom al die statements niet toe."
Spelers van Iran durfden wél een politiek standpunt in te nemen. Zij zongen bijvoorbeeld niet mee met hun nationale volkslied, uit protest tegen het hardhandig ingrijpen van de protesten die al maandenlang spelen in hun land. Daar greep de FIFA niet in. "Dat kun je ook moeilijk verbieden. Ga je dan een gele kaart geven, omdat spelers niet zingen? Dat is lastiger", zegt Arnout.