Waarom mensen weer boos zijn op Forum voor Democratie

Wat is er gebeurd?

  • Op YouTube verscheen zondagmiddag een video van Forum voor Democratie. Kamerlid Gideon van Meijeren kondigt een nieuwe serie aan 'Rioolratten Ontmaskerd'.

  • Met rioolratten bedoelt hij in dit geval journalisten. Met een camera gaat Van Meijeren langs bij een verslaggever van tv-programma Hart van Nederland omdat hij boos is over een interview.

  • Gevolg: veel mensen zijn nu juist boos op Van Meijeren en Forum voor Democratie. Maar waarom vinden veel mensen dit zo erg? En zijn er voor FvD nu ook gevolgen? Hebben we even in vijf vragen voor je op een rij gezet.

1. Waarom koos Van Meijeren deze journalist? Had ze een fout gemaakt?

Dat Van Meijeren juist televisieverslaggever Merel Ek opzocht voor zijn video komt door een interview dat ze vorige week met hem had. In dat interview vroeg ze hem wat hij vond van een eerdere uitspraak van Forumleider Thierry Baudet 'dat de wereld bestuurd wordt door kwaadaardige reptielen'.

Van Meijeren reageerde op die vraag dat 'reptiel' meerdere dingen kan betekenen en Baudet 'naar persoon' bedoelde. Journaliste Ek antwoordde dat 'liquideren' volgens het woordenboek ook meerdere dingen kan betekenen, zoals 'wegsturen'. Dat zei ze omdat Baudet heel boos is op presentator Johan Derksen, die opriep hem te liquideren.

Alleen: wat Ek zegt in het interview klopt niet helemaal. Zij zegt dat bij 'liquideren' in het woordenboek ook 'wegsturen' als betekenis staat. Dit is niet zo.

2. Waarom zijn andere journalisten dan zo boos op Van Meijeren?

Nadat de video online kwam, kreeg vooral Van Meijeren ervan langs. Niet omdat hij een journalist aanspreekt op een fout. Wel om de manier waarop zegt Thomas Bruning, de baas van de Nederlandse Vereniging voor Journalisten (NVJ). Namelijk: met een al filmende camera en met als 'duidelijk doel om journalisten te intimideren'.

"Dit is een nieuw dieptepunt", zegt Bruning en dat heeft volgens hem vooral te maken met wat Van Meijeren in de rest van de video zegt. "Dit gaat ook om een politicus die zegt: ik begin een serie om journalisten tot zwijgen te brengen. Hij zegt tegen alle journalisten: pas op."

Bruning is ook bang dat Van Meijeren hiermee een verkeerd voorbeeld geeft aan zijn fans. "Zij zouden nu kunnen denken dat dit een oké manier is om journalisten op deze manier aan te pakken. Dat is het niet."

3. Waarom bemoeien andere politici zich hiermee?

Al direct nadat de video online stond reageerden politici boos. Zo heeft premier Rutte het over 'een nieuw dieptepunt', vindt minister De Jonge het 'puur vergif' en zegt minister Kaag: 'Iedere keer denk je, de bodem is in zicht bij hen en dan kan het toch nog erger en gevaarlijker'.

Maar waarom reageren andere politici zo fel? Is dit niet een ding tussen journalisten en Forum? "Dat heeft ook te maken met de bedreigingen die journalisten op dit moment krijgen, politici krijgen die bedreigingen ook. En dit soort acties helpen daar zeker niet aan mee", zegt politiek verslaggever Ewoud Kieviet.

"Eerst dachten politici: we moeten geen aandacht hieraan geven en het negeren, dan wordt het ook niet groter. Maar dat hielp niet, de bedreigingen werden alleen maar meer. En nu hebben ze sinds de zomer afgesproken: we gaan het iedere keer meteen zeggen als we iets te ver vinden gaan."

Die afspraak is er niet alleen voor dingen die Forum doet of zegt, benadrukt Kieviet. "Laatst zei Geert Wilders op Twitter dat hij Hugo de Jonge een 'gestoorde gek' vond. Die kreeg ook meteen het kabinet achter zich aan."

4. Mag Gideon van Meijeren dit doen?

Thomas Bruning van de NVJ wil onderzoeken of wat Van Meijeren gedaan heeft strafbaar is. Volgens jurist Charlotte Meindersma zijn er dingen in de video te vinden die strafbaar zouden kunnen zijn, al is dat uiteindelijk aan het Openbaar Ministerie en de rechter.

"Intimidatie zelf is niet snel strafbaar, alleen als je echt dreigt iemand iets aan te doen. Maar stiekem filmen zoals Van Meijeren hier doet, dat mag dan in veel gevallen weer niet. Waar Ek ook bij het OM over kan gaan klagen is smaad. Dat betekent dat je expres iemand in het openbaar zwart maakt. Iemand een riooljournalist noemen en zo'n filmpje delen zou daaronder kunnen vallen."

5. En nu?

Of het Openbaar Ministerie en/of een rechter deze video genoeg gaan vinden voor een rechtszaak tegen Gideon van Meijeren weten we niet. Als dat wel het geval is, zou hij deze video van de rechter misschien offline moeten halen of een nieuwe moeten maken met excuses. Ook kan het zijn dat hij de journalist een schadevergoeding moet betalen.

Ook kan dit politiek nog gevolgen hebben. De voorzitter van de Tweede Kamer zegt namelijk door deze video te gaan kijken of de regels voor Kamerleden 'strenger moeten en kunnen worden'.