Hoe levenslang is levenslang?

Wat is er gebeurd?

  • Op verzoek mensen omleggen, dat was volgens de rechter de fulltime baan van motorclub Caloh Wagoh. Drie leden van die club kregen een levenslange gevangenisstraf. Veertien andere leden kregen een lichtere straf tot dertig jaar.

  • En het gebeurt niet voor het eerst dat levenslange gevangenisstraffen worden uitgedeeld. Een paar jaar geleden kreeg bijna niemand in Nederland zo'n straf. Maar de afgelopen jaren zijn er steeds meer mensen die zo'n straf krijgen. En de mensen die levenslang krijgen, zijn steeds jonger.

  • Maar is levenslang ook echt levenslang? En hoe komt het dat steeds meer mensen voor altijd in de gevangenis moeten blijven?

Wat is levenslang?

Een levenslange gevangenisstraf is de zwaarste straf die je in Nederland kunt krijgen. Het betekent dat je voor altijd in de gevangenis moet blijven. Die straf is bedoeld voor het straffen van misdrijven die zó ernstig zijn, dat de dader een ernstig gevaar voor de samenleving zou vormen. Daarom is het belangrijk om diegene uit de maatschappij uit te sluiten. Een rechter kan de straf bijvoorbeeld opleggen als iemand een of meerdere moorden heeft gepleegd of leiding geeft aan een terroristische organisatie.

Sinds 2017 hebben mensen die die straf kregen, wel de kans om ooit weer vrij te komen. Na 25 jaar straf kan de minister voor Rechtsbescherming beslissen of iemand mag werken aan een terugkeer in de maatschappij.

Een speciale commissie kijkt of het risico op herhaling van een misdrijf groot is, maar ook naar de belangen van slachtoffers en nabestaanden. De koning bepaalt vervolgens of er ook echt strafvermindering komt. Dat komt niet vaak voor. In 2021 gebeurde dat twee keer, maar daarvoor had 12 jaar lang niemand vermindering van een levenslange gevangenisstraf gekregen.

Hoe vaak wordt levenslang gegeven?

Op dit moment zitten er 61 mensen met een levenslange straf in de gevangenis. Dat zijn allemaal mannen. De afgelopen jaren is het aantal mensen dat levenslang kreeg toegenomen, zegt het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Dat heeft te maken met grote zaken zoals het Marengoproces. Dat is de grootste strafzaak van Nederland. Ridouan Taghi en zestien medeverdachten worden verdacht van verschillende moorden en pogingen tot moord.

Maar ook de zaak van motorbende Caloh Wagoh. Volgens de rechter was het de fulltime baan van motorclub Caloh Wagoh om op verzoek mensen om te leggen. Drie leden van die club kregen een levenslange gevangenisstraf. Veel moorden pleegden ze volgens het Openbaar Ministerie in opdracht van Ridouan Taghi. Door die twee grote zaken krijgen dit jaar dus een hoop mensen een levenslange straf.

Steeds jonger

Afgelopen maand eiste het Openbaar Ministerie ook een levenslange straf tegen de twee mannen die waarschijnlijk Peter R. de Vries hebben vermoord. Justitie ziet Delano G. (22) als schutter, dus degene die heeft geschoten. En Kamil E. als chauffeur. De officier van justitie zei in de rechtbank dat hij begrijpt dat een levenslange gevangenisstraf heel zwaar is voor iemand van 22 jaar. Met die eis wilde het OM ook een voorbeeld laten zien, dat moorden om angst en terreur te zaaien niet wordt geaccepteerd. Als Delano G. die straf krijgt, is hij de jongste in Nederland die levenslang vastzit.

Volgens de woordvoerder van het ministerie worden verdachten en daders in de zaken ook steeds jonger: "En blijkbaar wordt de maatschappij harder," Tien jaar geleden lag de leeftijd van daders met zo'n straf tussen de 39 en 65 jaar. Nu is dat tussen de 32 en 51 jaar.