Wat is er gebeurd?
Je hebt vast al plaatjes met pokken en pus voorbij zien komen op je tijdlijn. Het zijn foto's van de apenpokken.
Wereldwijd hebben ongeveer honderd mensen apenpokken. In Nederland zijn er enkele gevallen, hoeveel precies is niet bekend.
In dit artikel vertellen we je wat apenpokken is en of je je er zorgen om moet maken.
Wat is apenpokken?
Apenpokken is een virus dat van dier op mens overgaat. Het werd voor het eerst in 1958 vastgesteld bij apen. Daarom ook dat het dus naar die dieren vernoemd is.
De naam van het virus is wel een beetje verwarrend voor mensen op Aruba, Bonaire, Curaçao en in Suriname. Daar wordt krentenbaard, een huidinfectie door een bacterie, apenpokken genoemd. Maar dit virus is dus wat anders.
De ziekte begint vaak met koorts, hoofdpijn, spierpijn en rillingen. Ook kan het dat je er hartstikke moe door bent. Na een tot drie dagen krijg je vlekken op je huid. Meestal zitten die in je gezicht, maar bij de mensen die nu besmet zijn begon het meestal bij hun anus en rond hun geslachtsdeel.
Die huiduitslag verandert in blaasjes op de huid. Die drogen daarna in, daar komen korstjes van. Na twee tot drie weken vallen de blaasjes er vanaf. Mogelijk hou je er ook littekens aan over.
Hoe krijg je het?
Je kunt apenpokken dus van dieren krijgen, knaagdieren verspreiden het virus het vaakst. Maar je kan het ook van andere mensen krijgen. Het virus kan binnendringen door tongen of seksen. Of je krijgt het via een open wondje.
De virusvariant die nu rondgaat, is volgens gezondheidsclubs niet superbesmettelijk. Een viroloog uit het Verenigd Koninkrijk zegt dat we niet bang hoeven te zijn voor een grote uitbraak. "Het feit dat slechts een van de vijftig contacten van de eerste apenpokkenpatiënt het virus heeft opgelopen, toont aan hoe weinig besmettelijk het virus is".
In veel gevallen, onder meer in het Verenigd Koninkrijk, raakten mannen die seks hadden met mannen besmet. Daardoor gingen er verhalen rond dat vooral LHBTI'ers apenpokken krijgen, maar dat is niet zo. Iedereen kan het virus krijgen.
Wat is het verschil tussen waterpokken en apenpokken?
Apenpokken doet een beetje aan dat andere pokkenvirus, de waterpokken. Bijna elk kind krijgt die ziekte wel een keer. De symptomen lijken op die van apenpokken. Als je waterpokken hebt krijg je vlekjes, blaasjes en korstjes over je hele lichaam.
Vroeger kregen mensen een prik tegen de waterpokken, maar inmiddels zit die niet meer in het vaccinatiepakket. Dat is volgens het RIVM omdat de ziekte in Nederland best mild is, je wordt er dus niet superziek van. Apenpokkenklachten zijn volgens experts milder dan die van waterpokken.
Is apenpokken dodelijk?
Het virus is in de meeste gevallen niet dodelijk. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is het aantal mensen dat doodgaat door apenpokken in Afrika waarschijnlijk het hoogst. 3 tot 6 procent van de mensen die daar besmet raakt, sterft eraan.
In westerse landen ligt het aantal mensen dat doodgaat aan apenpokken waarschijnlijk veel lager, verwacht een Belgische viroloog. Hij vindt dat je er met de geneeskunde hier vanuit kan gaan dat er minder sterfgevallen zullen zijn.
Hoe voorkom je dat je het krijgt?
Heb je iemand in je omgeving met apenpokken? Dan kun je beter maar even uit de buurt blijven. Want je loopt het meest risico als je lang en vlakbij een apenpokkenpatiënt bent.
Als je het toch krijgt, heb je een meldplicht. Je moet het van de overheid dus verplicht doorgeven als je besmet bent. Daarna komt de GGD om de hoek kijken. Die start een bron- en contactonderzoek, dat ken je waarschijnlijk nog wel van de coronapandemie. De GGD checkt dan met wie je contact hebt gehad en waarschuwt die mensen.
Als je besmet bent en seks hebt gehad of hebt gezoend met iemand, moet diegene in quarantaine. Hetzelfde geldt voor mensen waar je mee samenwoont. Zelf moet je ook in isolatie. Daar mag je pas uit als alle korsten van je huid zijn gevallen. Dat kan tot drie weken duren.
Waarom moet je drie weken in quarantaine?
Als je apenpokken hebt, moet je dus in isolatie. Je bent besmettelijk tot het moment dat de korsten van je huid vallen, dus pas daarna mag je uit quarantaine. Dat kan drie weken duren. Die isolatie is een plan van de GGD.
Gezondheidsclub RIVM zoekt nog uit of drie weken quarantaine echt nodig is. Het kan bijvoorbeeld ook zijn dat je je laat testen na je besmetting. Als dan uit zo'n test blijkt dat je niet meer besmettelijk bent, hoef je mogelijk minder lang in isolatie.