Wat is er gebeurd?
Je hebt de afgelopen weken misschien al veel gehoord over juicechannels. Niet vanwege de verhalen die ze brachten maar vanwege nieuws over de kanalen zelf.
Even een paar voorbeelden: Yvonne Coldeweijer stond voor de rechter, Koen Kardashian plaatste op zijn Insta een verhaal over wat roddels over zijn drugsverslaving met hem hadden gedaan, Fawrynotsawry meldde te gaan stoppen als juicechannel en radiozender BNR zette een valstrik op voor Yvonne.
Daardoor ontstaat er ook een discussie over juicechannels: is het journalistiek? Gaan ze te ver met hun roddels? Waar ligt de grens dan precies en wat als ze die over gaan?
Wat doen juicechannels?
Marwajuicee, JuiceChannel en Reality.fbi op Insta en Roddelpraat op YouTube. Zomaar wat namen die je waarschijnlijk bekend voorkomen en die je misschien zelf ook volgt. Deze juicechannels delen roddels die ze gehoord hebben over realitysterren en andere bekende Nederlanders.
Hebben ze duizenden volgers aan overgehouden, die hen ook vaak de informatie geven. Eén van de bekendste juicechannels, en die waar het vaakst gedoe over is, is die van Yvonne Coldeweijer. Zij heeft op Telegram zelfs een heel informatienetwerk opgebouwd met trouwe volgers, haar 'spionnenleger' die haar roddels toestuurt.
Zijn juicechannels anders dan roddelbladen of tv-programma's?
En dat is ook meteen het grootste verschil tussen juicechannels en tv-programma's als RTL Boulevard en Shownieuws. Bij de tv-programma's werken redacties, groepen journalisten dus die alles wat ze binnen krijgen aan tips vaak pas brengen als ze het eerst gecheckt hebben bij bijvoorbeeld de managers van artiesten. Ze vragen dus altijd de reactie van een artiest zelf. En ook brengen ze een roddel vaak pas als ze meerdere bronnen hebben, waarvan ze weten wie het zijn.
Dat juicechannels iets anders werken, blijkt wel uit de truc van radiozender BNR. Ze stuurden expres anoniem een onduidelijk filmpje van een vrouw op de wc naar Yvonne Coldeweijer. Daarbij schreven ze dat dit presentatrice Talitha Muusse was die cocaïne aan het snuiven zou zijn.
Yvonne reageerde enthousiast en plaatste het nepbericht in haar Telegramgroep. Zonder te checken wie de bron was en of dit klopte.
Zijn juicechannels journalistiek?
De berichten die juicechannels delen lijken op wat in roddelbladen staat of je in televisieprogramma's als Shownieuws terug ziet komen. Die laatste twee worden gezien als (roddel)journalistiek. Zijn juicechannels dat dan ook?
Nou, daar is door die andere manier van werken dus best veel discussie over, want de werkwijze van juicechannels is niet altijd even betrouwbaar. In de rechtszaak tegen Yvonne Coldeweijer zag de rechter haar wel als journalist. Best belangrijk, want als journalist hoef je je anonieme bronnen niet bekend te maken terwijl dat anders wel moet.
Journalist is een 'vrij beroep'. Dat betekent dat iedereen zich journalist mag noemen, je hoeft er geen diploma voor te halen. Maar de meeste journalisten en nieuwsredacties hebben samen wel afspraken gemaakt waar een journalist aan moet voldoen. Staat bijvoorbeeld in dat je je bronnen niet zomaar mag verklappen aan iedereen.
Maar ook dat je hoor en wederhoor moet gebruiken. Bij een verhaal altijd iedereen die erbij betrokken is aan het woord laten dus. En dat gebeurt bij juicechannels vaak niet.
Hoe ver mag juice gaan?
Wat als dat wat wordt beweerd heel erg schadelijk is voor degene waar het over gaat? Bijvoorbeeld omdat diegene beschuldigd wordt van strafbare dingen, zoals Samantha Steenwijk (die de rechtszaak tegen Yvonne begon) van het hebben en gebruiken van illegale pillen?
"Het is niet verboden om te roddelen", zei social mediajurist Charlotte Meindersma in een eerder gesprek met de NOS. "Maar sommige roddels worden door de juicekanalen als feit gebracht. En als je iemand dan van iets illegaals beschuldigt mag dat niet." Wat wel mag? "Er mag heel veel zolang je maar heel goed uitlegt dat het om een roddel gaat. En dus niet zegt dat het een feit is."
Doe je dat niet, dan kan iemand naar de rechter gaan. Bijvoorbeeld omdat iemand vindt dat je hem of haar zwart maakt, of beschuldigt van iets wat echt niet klopt. Als de rechter een roddel inderdaad te ver vindt gaan, moet je het bijvoorbeeld weer rechtzetten. Zo moest Yvonne Coldeweijer op haar Insta en YouTube plaatsen dat het verhaal over Samantha Steenwijk niet klopte.