Wat is er gebeurd?
Een gruwelijke zaak houdt België al lang bezig. Drieënhalf jaar jaar geleden is Sanda Dia, een jongen van 20, overleden tijdens een ontgroening van een studentenvereniging.
Sanda werd onder meer gedwongen om urenlang in een put met ijskoud water te zitten, liters visolie en alcohol te drinken en een levende vis door te slikken. Hij was zwaar onderkoeld en stierf uiteindelijk in het ziekenhuis.
De studenten die leiding gaven aan de dodelijke ontgroening kregen een werkstraf van 30 uur en moesten een paper schrijven. Niet te geloven, vonden veel mensen. Jarenlang probeerde het OM de jongens voor de rechter krijgen. Dat is gelukt, en vandaag begint het.
Waarom moet ik dit weten?
Sanda Dia wilde lid worden bij de Belgische studentenvereniging Reuzegom. Volgens de Belgische nieuwszender VRT was dat een vereniging voor kinderen van rechters, dokters en bankiers, een plek voor de 'elite van de toekomst'. De studentenvereniging is opgeheven na Sanda's dood.
Bij de studentenvereniging hoorde een ontgroening, in België noemen ze dat 'doop'. Een ontgroening betekent dat je als nieuweling opdrachten moet doen, daarna hoor je pas bij de studentenvereniging. Die opdrachten kunnen soms naar en vervelend zijn. Het doel daarvan is dat alleen mensen die het écht graag willen meedoen en dat je daardoor een hechte groep wordt.
Maar bij de ontgroening van Sanda Dia liep het totaal uit de hand. Een Belgische krant en tv-zender hebben een reconstructie gemaakt van wat er is gebeurd.
Tijdens de doop wordt er veel gedronken. Een lid van Reuzegom vertelt dat het 'de bedoeling was dat de jongens zichzelf in coma drinken'. Sanda mag die dagen van de leden geen water drinken.
Sanda is niet de enige die ontgroend wordt, twee andere jongens zitten in hetzelfde schuitje. Op dag twee worden de jongens gedwongen om een kuil te graven, waar ze halfnaakt met ijskoud water in moeten zitten. De drie jongens krijgen terwijl ze in de kuil zitten opdrachten. Als een proef mislukt, krijgen ze straf: ze moeten urine of visolie drinken. Er wordt ook over de jongens heen geplast en gepoept.
In een groepsapp van de vereniging wordt een foto van een bewusteloze Sanda gestuurd. Een uur later wordt hij uit de put gehaald en ruim twee uur later brengen leden van de vereniging hem naar het ziekenhuis. De situatie blijkt levensbedreigend. Sanda is totaal onderkoeld en er komt bloed uit zijn mond en neus. Twee dagen later sterft Sanda, omdat zijn organen niet meer werken.
De leden van Reuzegom hebben nog die nacht de plek en de studentenkamer van Sanda schoongemaakt en al het bewijsmateriaal, ook op telefoons, gewist.
Wie vindt wat?
De straf die de betrokken studenten eerder gekregen maakte mensen boos. De studenten zaten op de universiteit KU Leuven, die hen ook een straf gaf: een werkstraf en een paper schrijven over ontgroeningen. Met #justiceforsanda werd er aandacht gevraagd voor de mensonterende en tragische dood van Sanda.
Daarnaast wilde ook het Belgische Openbaar Ministerie de 18 studenten voor de rechter krijgen. De rechtbank heeft uiteindelijk besloten dat dat inderdaad gaat gebeuren. Omdat 5 Reuzegommers ook nog vroegen om extra onderzoek, duurde het extra lang voordat het er ook echt van kwam.
Onze correspondent in België die de zaak volgt zegt over de zaak: "De verdachten hebben stuk voor stuk topadvocaten in de arm genomen, die er alles aan hebben gedaan de zaak te vertragen. En er zit het element in dat volgens sommigen in België te veel is onderbelicht in deze zaak: racisme."
Waarvan worden de Reuzegommers beschuldigd?
De Reuzegommers, dus de 18 jongens die de ontgroening uitvoerden, staan terecht voor onopzettelijke doding. In theorie kunnen ze celstraffen tot 15 jaar krijgen.
Zowel de Reuzegommers als de familie van Sanda Dia worden bijgestaan door top-advocaten. De advocaat van de vader van Sanda Dia zei eerder dat hij de studenten gek wil maken en tegen elkaar wil opzetten.
In Nederland zijn er ook ontgroeningen bij studentenverenigingen. Wij zochten eerder uit of die ook zo heftig eraan toe gaan als in België. Dat zie je hier.