Heeft een petitie (tegen de QR-code) wel nut?

Wat is er gebeurd?

  • Ruim 700.000 mensen hebben een petitie ondertekend tegen de QR-code.

  • Mensen beginnen wel vaker een petitie.

  • Maar hoe werken ze precies? En kunnen petities echt iets veranderen? Dat leggen we uit in dit artikel.

Eerst even: wat is een petitie precies?

Een petitie is één van de manieren om iets (proberen) te veranderen bij bijvoorbeeld de overheid of bedrijven.

Het is eigenlijk een soort brief, waarin je vertelt dat je het ergens niet mee eens bent. Het doel: mensen overtuigen dat er iets moet veranderen.

Iedereen kan een petitie opstellen: hoe oud je ook bent en wat je ook doet in het dagelijks leven. Je doet het bijvoorbeeld op de site petities.nl.

Hoe zorg je ervoor dat de politiek iets gaat doen?

Met je stapel handtekeningen stap je naar degene bij wie je de boodschap kwijt wilt. Bij een burgerinitiatief - da's een heel nieuw voorstel dat je kan doen aan de politiek - moeten de politici het onderwerp bespreken bij 40.000 (of meer) krabbels. Maar bij een petitie, die begin je als je het ergens niet mee eens bent is dat niet zeker.

Je gaat meestal naar naar de Tweede Kamer of het gemeentehuis om de petitie te overhandigen, al kan het sinds corona ook videobellend. Het is daarna aan de politici zelf om te bepalen of ze willen reageren, of iets willen veranderen.

"Het werkt wel echt het beste als je de petitie overhandigt", Reinder Rustema, de oprichter van petities.nl. Dat betekent dat je de handtekeningen echt zelf aan iemand geeft. "Soms hebben petities heel veel handtekeningen, maar vervolgens doet de initiatiefnemer er niets mee. Dan bel ik altijd even om te zeggen: ga nou even naar Den Haag, om het aan een politicus te geven."

Heeft het tekenen van zo'n petitie wel zin?

Of er iets met al die handtekeningen gebeurt, is altijd nog maar de vraag. Journalisten van de KRO-NCRV onderzochten in 2018 hoeveel zin het heeft. Ze kwamen erachter dat minder dan vijf procent van de petities ook echt wordt beantwoord. Het gaat dan om een reactie van bijvoorbeeld een bedrijf of gemeente, waarvoor de petitie is bedoeld.

Petities over lokale problemen worden het vaakst beantwoord. Dus bijvoorbeeld over het kappen van bomen of het verdwijnen van een tv-zender in de gemeente.

Wat ook goed werkt:

- Als petities worden gesteund door een organisatie.
- Ergens vóór zijn in plaats van tégen.
- En een duidelijk 'doelwit' hebben. Dit kan bijvoorbeeld een persoon, bedrijf of overheid zijn.

Welke petitie ging bijvoorbeeld heel goed?

Een voorbeeld van een geslaagde petitie was de petitie van Tim Hofman in 2018. Ongeveer 250.000 mensen waren het met hem eens dat kinderen die hier zijn geboren of langer dan vijf jaar wonen, een verblijfsvergunning moeten krijgen. Ook al zijn de ouders van het kind niet (allebei) in Nederland geboren. De politiek besloot, snel nadat ze de petitie had gekregen, de regel te veranderen. Hierdoor mochten ruim 700 kinderen in Nederland blijven.

Toch kan een populaire petitie sowieso effect hebben, of de politiek nou gelijk iets doet of niet. "Het is een van heel veel mensen samen. Dat zegt veel meer dan wat brieven of mails", zegt Reinder van petities.nl.