Wat is er gebeurd?
De Verenigde Staten, Litouwen en Nieuw-Zeeland sturen alleen sporters naar de Olympische Winterspelen in China komende winter. Politici die normaal ook meereizen, blijven nu thuis.
De landen willen China hiermee straffen omdat de Chinese overheid volgens hen 'mensenrechten ernstig schendt'.
Maar helpt dit echt en hoe reageert China? Gaan meerdere landen dit nu doen? En betekent dit ook iets voor Nederland? Zochten we allemaal even voor je uit.
Waarom boycotten landen de Chinese Winterspelen?
In februari 2022 zijn er weer Olympische Spelen. De Winterspelen worden deze keer gehouden in Peking, de hoofstad van China. Maar op dat land is internationaal veel kritiek.
Bijvoorbeeld over hoe de Chinese overheid omgaat met de Oeigoeren in het land. De Oeigoeren zijn een etnische minderheid, wat betekent dat ze er anders uitzien dan de meeste Chinezen en een andere religie hebben. Veel Oeigoeren zijn islamitisch. De Chinezen houden de Oeigoeren scherp in de gaten met camera's en gezichtsherkenning.
En miljoenen van hen zitten op dit moment in Chinese 'heropvoedingskampen'. Verschillende landen, waaronder ook een meerderheid van onze Tweede Kamer hier, hebben het over genocide op de Oeigoeren door China oftewel: het uitmoorden van deze groep.
"We kunnen niet doen alsof het in China business as usual is, terwijl dit in hetzelfde land gebeurt", zegt een woordvoerder van de Amerikaanse president Biden hierover. Daarom gaat er dus niemand vanuit de Amerikaanse overheid met de sporters mee.
Nieuw-Zeeland en Litouwen besloten om hetzelfde te doen. De landen die lid zijn van de Europese Unie overleggen ook of ze met de andere landen meedoen.
Wat doet Nederland?
En daarmee komen we ook uit bij Nederland, want ons land is ook lid van de Europese Unie. Normaal gesproken zouden in ieder geval Mark Rutte, koning Willem-Alexander en koningin Maxima naar Peking gaan om onze sporters aan te moedigen. Maar gaat dat wel door?
Niet als het aan Tweede Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma van D66 ligt. Een aantal weken geleden vroeg hij samen met GroenLinks en de ChristenUnie aan het kabinet of zij ook thuis kunnen blijven. Dat plan haalde toen net geen meerderheid in de Tweede Kamer maar hij wil het nu opnieuw vragen.
"Die kampen waar een miljoen Oeigoeren in vast zitten zijn zo groot dat ze vanuit de ruimte te zien zijn. Dit is het grootste aantal mensen dat bij een minderheid hoort en vastzit in kampen sinds de Tweede Wereldoorlog", zegt Sjoerdsma. "Nu naar Peking gaan om daar de slingers op te hangen op een feestje van de Chinese overheid kan gewoon echt niet."
Volgens demissionair minister van Buitenlandse Zaken Ben Knapen moeten Sjoerdsma en de andere Kamerleden nog even wachten. "Ik deel de serieuze zorgen over China maar wil dit soort dingen wel tegelijkertijd met andere EU-landen besluiten", zegt hij. "Je moet je namelijk afvragen of je iets doet om jezelf een goed gevoel te geven of om echt iets voor elkaar te krijgen. Als we dat laatste willen zullen we eerst goed moeten overleggen."
Hoe reageert China en helpt dit echt?
Komen we bij de volgende vraag: helpt het de Oeigoeren nou echt als koning Willem-Alexander de Nederlandse sporters niet zou komen aanmoedigen op de Winterspelen?
"Ja", vindt Kamerlid Sjoerdsma. "Politici zoals de Chinese president Xi Jinping vinden stiekem niks erger dan voor schut staan. Als de Chinese overheid haar uiterste best heeft gedaan om een groot feestje te bouwen rond de Olympische Spelen en er komt vervolgens niemand opdagen op dat feestje is dat een klap in het gezicht. Zij gebruiken dit soort evenementen om te laten zien dat ze een normaal land zijn. Dit bewijst dan het tegendeel, ook voor de Chinese bevolking zelf."
Woedend
De Chinese overheid heeft dan ook al in een reactie laten weten heel boos te zijn op de landen die meedoen aan deze actie.
"Maar dat is eigenlijk wel voorspelbaar", zegt onze China-correspondent Sjoerd den Daas. "China is ook niet echt verrast, want de Amerikanen hadden hier al eerder mee gedreigd. De Chinezen hebben nu gezegd dat er tegenmaatregelen komen als straf, maar het is nog niet duidelijk wat dan."
Waarschijnlijk, zegt Den Daas, gaan de Chinezen nu iets zoeken waarmee ze de Amerikaanse economie pijn kunnen doen. Bijvoorbeeld het tegenhouden van Amerikaanse producten in de havens.
Ook dat is een reden dat Nederland waarschijnlijk even op andere Europese landen wil wachten. "Als Nederland besluit om de VS te volgen, kunnen wij ook straf van China krijgen. Maar als we het met een groepje landen tegelijkertijd doen, is de kans dat die maatregelen ons hard raken minder groot."