Wat is er gebeurd?
Als je coronaklachten hebt, hoef je vanaf nu niet per se meer een GGD-test te doen. Een zelftest, die je gewoon bij de drogist haalt, is al genoeg.
Experts vragen zich af of dit wel verstandig is.
In dit artikel lees je de voor- en nadelen van zo'n zelftest.
Wat verandert er precies?
Ben je een middelbare scholier, dan word je al geadviseerd om twee keer per week een zelftest te doen. Maar als het aan de politiek ligt, steek je nog vaker zélf zo'n roerstaafje in je neus.
Want hoewel ze een lange tijd zeiden: 'heb je klachten, laat je dan testen bij de GGD', gaat dit nu veranderen. Bij milde klachten mag je nu ook een zelftest doen. Met 'milde klachten' wordt bijvoorbeeld bedoeld: verkoudheid, hoesten, keelpijn en hoofdpijn.
Geeft de zelftest aan dat je corona hebt? Dan is het wel de bedoeling dat je alsnog naar de GGD gaat voor een test daar.
Meer weten over de verschillende testen?
Het verschil tussen de PCT-test en de zelftest
PCR staat voor 'polymerase chain reaction', wat neerkomt op een kettingreactie. Die kettingreactie ontstaat in het lab, waar de test wordt uitgevoerd. De PCR kan het genetisch materiaal, als het ware het dna van het virus, vermeerderen. Er wordt een enorme hoeveelheid kopieën gemaakt - in een soort kettingreactie - waardoor het heel duidelijk wordt of je corona hebt of niet. De zelftest is veel eenvoudiger gemaakt, en wordt natuurlijk ook niet in een lab uitgevoerd. Die spoort alleen een eiwit op, zonder zo'n kettingreactie. Daarom is het wel lastiger om te zien of je besmet bent maar in de acute fase van een infectie lukt het toch nog behoorlijk goed.
Wat zijn de voordelen van zelftesten?
Je hebt het misschien zelf ook wel gemerkt: het is de laatste weken zo druk bij de testplekken van de GGD, dat je vaak erg lang moet wachten. De zelftest kan daarom een goede oplossing zijn, denkt het kabinet. Want op die manier kunnen mensen zich tóch laten testen als ze klachten hebben.
En die test lijkt een stuk betrouwbaarder te zijn dan we tot nu toe dachten. De afgelopen maanden is er door Nederlandse wetenschappers heel wat onderzoek gedaan naar zelftesten. "Wij hebben begin van het jaar een studie gegaan en toen bleek die betrouwbaarheid ongeveer 70 procent. Inmiddels weten we dat het 90 procent betrouwbaar is", zegt onderzoeker Jan Kluytmans van UMC Utrecht.
Dit geldt wel alleen voor mensen met klachten. Bij mensen zonder klachten blijkt de test een stuk minder betrouwbaar. Mensen die wel besmet zijn, maar geen klachten hebben worden er veel minder vaak uitgepikt.
Het kabinet denkt dat mensen met klachten zich sneller laten testen als ze dat gewoon zelf, thuis kunnen doen. Als je heel makkelijk aan tests kan komen, worden zelfs méér besmettingen opgespoord. Dat staat in een onderzoek van het RIVM, een groep deskundigen die het kabinet advies geeft over het coronavirus. Om het makkelijker te maken voor jongeren, kunnen scholen nu ook gratis zelftests aanvragen.
Wat zijn de nadelen van zelftesten?
Niet iedereen is enthousiast over het besluit. Ook al voorspellen de zelftests beter dan gedacht of je corona hebt, de testen van de GGD doen dat nog een stukje beter. Het gebeurt bij zelftests vaker dat de test zegt dat je niet bent besmet, terwijl je dit eigenlijk wél bent. Zeker als je verkouden bent, komt dit wel eens voor.
Ook denken experts dat we 'het zicht op het virus' kwijtraken. Ze zijn bang dat mensen die volgens hun zelftest corona hebben, zich daarna niet laten testen bij de GGD. Zo worden veel besmettingen niet officieel geregistreerd en ook niet onderzocht. En dan weten we dus minder goed waar en hoe gevaarlijk het virus is.
Ook geld is nog een dingetje. Een testje bij de GGD is gratis, maar een zelftest kost gemiddeld zo'n 3 euro.
