Wat is er gebeurd?
Het gaat niet goed met het aantal coronabesmettingen in Nederland. En dat merken ze ook in de ziekenhuizen.
Omdat daar steeds meer coronapatiënten belanden, moeten andere mensen nu al wachten op een operatie of behandeling omdat er geen plek meer is.
Ziekenhuizen waarschuwen voor code zwart. Sommigen zeggen dat dat nog heel ver weg is, anderen waarschuwen dat code zwart juist heel dichtbij is. Maar wat betekent dat nou precies?
Wat is code zwart?
In Nederland is er een maximumaantal plekken op de intensive care-afdelingen van ziekenhuizen. Volgens onder andere het ministerie van Volksgezondheid ligt dat maximum op 1350 patiënten tegelijkertijd op de IC.
Meer patiënten kunnen de ziekenhuizen niet aan. Niet alleen omdat er dan te weinig bedden en apparatuur zijn, maar vooral ook omdat er dan te weinig ziekenhuispersoneel is om al die mensen te kunnen verzorgen.
Op dit moment is het al zo dat er veel mensen met een coronabesmetting op de IC belanden. Om ervoor te zorgen dat ziekenhuizen hierdoor niet hun maximumaantal patiënten bereiken, annuleren artsen nu behandelingen en operaties van anderen, zodat hun plekje vrijkomt.
Als die optie niet meer werkt en er toch steeds meer patiënten bijkomen, kom je in code zwart terecht.
Er zijn dan dus meer mensen die met spoed een plek op de IC nodig hebben dan dat er IC-plekken zijn. De artsen moeten dan gaan kiezen wie wel een plek krijgt en wie niet. Daarbij kijken ze bijvoorbeeld naar hoe groot de kans is dat je het overleeft, maar ook naar je leeftijd en hoe lang ze denken dat je de plek nodig hebt.
Patiënten die geen plek meer kunnen krijgen op de IC komen op een andere afdeling terecht of worden met bijvoorbeeld medicijnen en extra zuurstof naar huis gestuurd. Omdat ze dan niet de zorg krijgen die ze eigenlijk nodig hebben, is de kans groter dat ze daardoor dood gaan.
'Maar we hebben al code zwart'
Het code zwart-scenario zoals hierboven beschreven, dat is er nog in geen enkel Nederlands ziekenhuis. Maar om te voorkomen dat het zover komt, gaan voor andere patiënten wel nu al behandelingen en operaties niet door. Ook voor bijvoorbeeld mensen met kanker of een hartprobleem, die zonder behandeling of operatie dood kunnen gaan.
Sommige artsen zeggen: "Dat is eigenlijk ook al kiezen tussen je patiënten."
Zo zegt de directeur van het Zuyderland ziekenhuis in Limburg tegen de krant NRC: "Dat we het steeds hebben over wanneer we nou precies code zwart hebben, vind ik eigenlijk maar geleuter. We maken nu al keuzes tussen patiënten die tot gezondheidsschade leiden. Toen een arts me huilend opbelde en zei dat hij niet kon kiezen tussen iemand met borstkanker en iemand met darmkanker, moest ik zeggen dat hij allebei hun operaties moest cancelen."
Komt code zwart er?
Volgens Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, hebben we over tien dagen al een code zwart als er niks verandert in ons gedrag en aan de maatregelen. Dat komt volgens hem vooral omdat het niet lukt om er snel ziekenhuispersoneel bij te krijgen en er ook veel artsen en verpleegkundigen zelf ziek thuis zitten. Daardoor kunnen we volgens hem ook niet maximaal 1350 mensen op de IC aan, maar 1150.
Volksgezondheidsminister Hugo de Jonge en Ernst Kuipers, die ervoor zorgt dat coronapatiënten verdeeld worden over ziekenhuizen, zeggen allebei dat het zo snel niet zal gaan. "We zijn nog ver verwijderd van een code zwart, hoe druk het in de ziekenhuizen ook is", zegt De Jonge.
En Kuipers zegt: "Je moet je als ziekenhuis wel op alle mogelijke manieren voorbereiden op een code zwart. Maar zover is het nu nog niet en de komende dagen ook niet. En ik verwacht de komende weken ook niet."