Waarom hebben Nederland en Turkije ruzie?

Wat is er gebeurd?

  • De president van Turkije wilde de Nederlandse ambassadeur wegsturen. Hetzelfde geldt voor negen andere vertegenwoordigers van landen zoals de Verenigde Staten, Duitsland en Frankrijk. Uiteindelijk besloot hij om dat toch niet te doen.

  • Maar waarom wilde hij dat eigenlijk? En hoe reageerden de andere landen hierop? Leggen wij je uit.

Wat is er aan de hand?

De Turkse president Erdogan zei afgelopen weekend dat tien buitenlandse ambassadeurs moesten vertrekken uit Turkije. Hij is boos omdat ze een verklaring ondertekenden waarin staat dat de overheid een van haar tegenstanders, zakenman Osman Kavala, vrij moet laten.

De zakenman werd in 2017 opgepakt omdat hij een jaar of acht geleden betrokken zou zijn geweest bij anti-Erdogan-protesten in Istanbul. Twee jaar geleden zei het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dat Turkije Kavala vrij moet laten, maar daar heeft de Turkse regering niks mee gedaan.

Canada, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Finland, Nederland, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, de Verenigde Staten en Zweden zeggen nu ook in een verklaring dat Turkije Kavala vrij moet laten.

President Erdogan is daar boos over, hij vindt dat andere landen zich niet moeten bemoeien met Turkije. Correspondent Mitra Nazar: "Hij zegt dat Turkije een onafhankelijke rechtspraak heeft en dat de kwestie rond Osman Kavala niemand wat aangaat." Kavala is een van de meest bekende politieke gevangenen van Turkije. "Buitenlandse diplomaten zien in hem het voorbeeld van wat er allemaal mis is met het Turkse rechtssysteem."

Wat is een ambassadeur?

Ambassadeurs

Als je ambassadeur bent, vertegenwoordig je een land in het buitenland. De plek waar je dat doet heet de ambassade. Nederland heeft overal ter wereld ambassades zitten. Als je op reis bent in een land en je komt in de problemen, kan de ambassadeur daar je helpen. Ook is de Nederlandse ambassadeur voor een ander land het eerste aanspreekpunt als ze het met de Nederlandse regering ergens over willen hebben. Als de Nederlandse regering bijvoorbeeld iets doet waar de Turkse regering het niet mee eens is, is de Nederlandse ambassadeur vaak de eerste die op zijn donder krijgt en andersom.

Wie vindt wat?

De Turkse president Erdogan wilde de tien ambassadeurs bestempelen als 'ongewenste personen'. Hij zei: "Ik heb onze minister van Buitenlandse Zaken opdracht gegeven om zo snel mogelijk af te handelen dat deze tien ambassadeurs tot persona non grata worden verklaard." Non grata betekent dat je ongewenst bent. "Ze zullen Turkije leren kennen en begrijpen. Als ze Turkije niet begrijpen, moeten ze vertrekken."

De Nederlandse politiek reageerde boos op de actie van Erdogan. De VVD zei: "Dictator Erdogan laat weer eens zijn ware gezicht zien". Volgens die partij was het plan van Erdogan belachelijk en zinloos.

D66 zei dat het "de wereld op zijn kop" was dat Turkije de ambassadeur van Nederland wilde uitzetten. En ook de PvdA reageerde verontwaardigd. Een Kamerlid van die partij zei dat ze het terecht vindt dat de ambassadeur van Nederland de verklaring heeft ondertekend. "Nu moeten alle 27 EU-landen zich hierachter scharen", zegt ze.

GroenLinks vond het besluit van Erdogan naar eigen zeggen bizar. Die partij vraagt zich af: "Elementaire mensenrechten en een eerlijke rechtsgang met voeten treden en dan ontploffen als tien ambassadeurs je daar op aanspreken?".

Hoe gaat dit verder?

Na een weekend felle woorden van allebei de kanten, zeiden de tien ambassadeurs vandaag op Twitter dat ze zich niet niet verder willen bemoeien met wat er in Turkije gebeurt. President Erdogan reageerde daarop dat hij de reactie van de landen 'verwelkomde' en overlegde met zijn ministers wat hij verder moest doen.

Uiteindelijk nam hij genoegen met de Twitter-reactie van de ambassadeurs en besloot hij hen toch niet het land uit te sturen.

Daarmee is het voor Nederland nog niet klaar. Verschillende Kamerleden hebben op Twitter al laten weten dat ze de reactie van de ambassadeurs zien als 'slap' en 'pijnlijk'.