Vijf vragen over transgender jongeren

Wat is er gebeurd?

  • Steeds meer jongeren gaan naar de transgenderpoli. Daar kan je naartoe als je het idee hebt dat je in het verkeerde lichaam bent geboren. Bij de poli kun je praten met een psycholoog en soms krijg je daarna, als je dat wil, hormoonremmers, waardoor bijvoorbeeld je borsten niet meer groeien.

  • Doordat steeds meer jongeren zich daar melden, duurt het ook steeds langer voordat je geholpen wordt. Soms wel twee jaar.

  • Wanneer ga je nou naar een transgenderpoli, waarom kiezen steeds meer jongeren daarvoor en hoe kan het dat zij daarna nog zo lang moeten wachten?

Wat is een transgender persoon?

Een transgender persoon is iemand waarbij het hokje 'man' of 'vrouw' niet (helemaal) past, of waarbij het niet overeenkomt met hoe diegene zich voelt. Iemand kan dus geboren zijn in een mannenlichaam, maar zich identificeren als vrouw, of juist andersom. Iemand kan zich ook non binair noemen; zich én geen man én geen vrouw voelen. In Nederland voelt 0,7 procent van de middelbare scholieren zich anders dan het geslacht waarmee ze geboren zijn.

Wat is een transgenderpoli?

Als je dat voelt, kan je je melden bij een transgenderpoli. Die zitten in sommige ziekenhuizen, bijvoorbeeld het Amsterdam UMC. Daar krijg je, bijvoorbeeld met een psycholoog, gesprekken over waarom je van geslacht wil veranderen.

Als je in de puberteit zit kan je daarna, als je dat wilt, met hormoonremmers beginnen: die zorgen er bijvoorbeeld voor dat je baard of je borsten niet gaan groeien. Als je 18 bent, mag je ook voor een geslachtsveranderende operatie kiezen, bijvoorbeeld je bosten weg laten halen. Je moét trouwens niets: sommige mensen willen geen hormonen, anderen juist geen operatie. Dat zijn allemaal eigen keuzes.

Annelou de Vries, kinderpsychiater bij Amsterdam UMC, werkt bij zo'n poli. Zij zegt dat een kwart van de jongeren die bij de poli komt uiteindelijk geen operatie of hormonen wil.

Hoeveel jongeren gaan naar een transgenderpoli?

Dat steeds meer jongeren in Nederland zich melden bij een transgenderpoli, dat is al jaren zo. Het zegt niets over of er in Nederland meer transgender jongeren zijn, wel laat het zien dat steeds meer transgender jongeren ervoor kiezen om naar een poli te gaan. De afgelopen drie jaar kwamen er ieder jaar zo'n 500 jongeren onder de 18 bij op de wachtlijst. Dat betekent dat er op dit moment bijna 1.800 jongeren wachten tot ze aan de beurt zijn. Dat wachten kan soms twee jaar duren.

Hoe komt het dat die wachtlijsten zo lang zijn?

Annelou de Vries, kinderpsychiater bij Amsterdam UMC, denkt dat dat onder meer komt doordat er in de media meer aandacht is voor transgender personen. En ook op social media gaat het er meer over. Daardoor weten transgender jongeren elkaar te vinden, en praten ze er met elkaar over. Alles bij elkaar heeft dat volgens Annelou gezorgd voor meer kennis, meer acceptatie en daardoor ook meer aanmeldingen bij transgenderpoli's. En dus ook langere wachtlijsten.

Betekent dat ook dat jongeren er 'makkelijker' over denken? Nee, zegt Annelou. "Tegen de tijd dat jongeren in een transgenderpoli komen, hebben ze er al zoveel over na gedacht, al zoveel met hun ouders over gepraat, dat ik het niet meer een bevlieging kan noemen. En voordat we met een medische behandeling beginnen, zijn we helemaal al veel verder."

Wat moet er anders aan transgenderzorg?

Twee dingen moeten anders, vindt kinderpsychiater Annelou. Een: er moet meer onderzoek worden gedaan naar de nieuwe groep jonge mensen die zich meldt bij de poli's. "Wat voor invloed hebben puberteitsremmers en hormonen op een groeiend lichaam, op een groeiend brein? Wat heeft het voor invloed op je vruchtbaarheid? Dat zijn echt dingen die nog uitgezocht moet worden."

Twee: er moet worden gekeken naar hoe de zorg nu is. "We hebben nu één zorgmodel, maar iedere jongere die bij ons binnenkomt is natuurlijk weer anders en heeft weer een eigen verhaal." Annelou denkt dat de zorg misschien meer per persoon moet worden bepaald.