Wat is er gebeurd?
Eind 2019 bepaalde de rechter dat de regering er alles aan moest doen om in 2020 een kwart minder broeikasgassen, die voor klimaatopwarming zorgen, uit te stoten dan in 1990.
Volgens voorlopige berekeningen van deskundigen lijkt erop dat dat doel net is gehaald: er zou 25,4 procent minder zijn uitgestoten dan in 1990.
En toch zijn milieuactivisten niet blij: in 't eerste half jaar van 2021 zou er al meer zijn uitgestoten dan in het eerste half jaar van 2020.
Waarom moet ik dit weten?
Eindelijk een lichtpuntje in de klimaatcrisis. Het lijkt erop dat Nederland een klimaatdoelstelling heeft gehaald: in 2020 een kwart minder broeikasgas uitstoten dan in 1990. Hoe zit dat?
Dat er een klimaatcrisis is hoeven we je niet meer uit te leggen, maar volgens sommige organisaties moest de Nederlandse regering daar meer tegen doen. Een van die organisaties is Urgenda, die actiegroep spande in 2015 zelfs een rechtszaak aan: de Urgenda-zaak.
Een ingewikkelde zaak met als uitkomst: de regering moest er alles aan doen om in 2020 25 procent minder broeikasgas uit te stoten dan in 1990. En dat lijkt nu dus gelukt.
Wie vindt wat?
De baas van Urgenda, Marjan Minnesma, is blij dat het doel is gehaald. "Maar dat is niet te danken aan een regering die maatregelen heeft genomen", zegt ze. "In 2015 wonnen we een rechtszaak tegen de regering. Die had toen gelijk moeten beginnen met het nemen van maatregelen. Drie jaar lang heeft de politiek weinig gedaan. Pas vorig jaar heeft de regering één kolencentrale gesloten en de snelheid overdag verlaagd naar 100 kilometer per uur."
De cijfers zijn nog niet definitief, er kan nog wat veranderen omdat sommige uitstootcijfers schattingen zijn. De definitieve cijfers komen begin volgend jaar, maar grote veranderingen zijn niet te verwachten. Waarschijnlijk is er tussen de 24 en 27 procent minder uitgestoten dan in 1990.
Wel zegt Minnesma dat er in de eerste helft van dit jaar meer is uitgestoten dan de eerste helft van vorig jaar. "Dat gaat dus niet bepaald de goede kant op", zegt ze. Volgens haar gaat de uitspraak van de rechter namelijk ook over alle jaren ná 2020.
Waar komt de daling vandaan?
De grootste daling komt van elektriciteitscentrales die door een vrij warme winter minder hard draaien. Daarnaast zijn we een stuk minder steenkool gaan gebruiken, een best wel vieze brandstof waar veel CO2 bij vrijkomt. "Die centrales stapten over op aardgas, dat werd namelijk goedkoper dan steenkool", vertelt Minnesma. "Daardoor is een stuk minder CO2 uitgestoten. Maar dat was dus niet te danken aan de regering, maar aan goedkoop aardgas."
Daarnaast heeft corona de CO2-uitstoot wat naar beneden gebracht, maar niet heel veel. Alleen door auto's en vliegtuigen werd er in coronatijd wel duidelijk minder uitgestoten.
Zijn we dan nu klaar?
Nee, dat zijn we nog niet. De regering heeft het doel om over 9 jaar ongeveer de helft minder broeikasgas uit te stoten dan dat we 1990 deden. Iets verder in de toekomst: in 2050 wil de regering 95 procent minder uitstoten. Om dat te halen is extra geld gereserveerd, werd vorige week bekend. De regering gaat zes tot zeven miljard euro extra uitgeven om de uitstoot omlaag te krijgen. Volgens bronnen in Den Haag komt dat besluit door de Urgenda-uitspraak van de rechter, waardoor het kabinet wel extra stappen moest nemen.