Wat is er gebeurd?
Binnen een paar dagen tijd viel er op sommige plekken in Zuid-Limburg meer regen dan normaal in een hele zomer. Dat zorgde voor grote problemen.
Het water liep huizen in, rivieren overstroomden en mensen moesten evacueren, dat betekent dat ze hun huis uit moesten. De schade is enorm.
Premier Rutte noemde wat er in Limburg gebeurde officieel een ramp. Dat is best bijzonder.
In dit artikel leggen we je uit hoe het zo mis kon gaan, en wat het betekent dat we het nu officieel hebben over een 'rampgebied'.
Hoe kon het zo erg misgaan?
Straten die meer op rivieren lijken, auto's die voorbij drijven, mensen die uit hun huis gered worden: het zijn beelden die we niet vaak zien in Nederland. Wateroverlast komt hier af en toe wel eens voor, maar de situatie in Limburg is zeldzaam heftig. Dit gebeurde er de afgelopen dagen:
1. Er viel héél veel regen
De soort buien die nu vielen komen maar eens in de honderd jaar voor, zeggen deskundigen. Op sommige plaatsen viel er in één dag 100 tot 150 millimeter. Dat zegt je misschien niet zo veel, maar bedenk dan even dat er normaal in hele maand juli gemiddeld 80 millimeter valt.
Het KNMI, het weerinstituut van Nederland, gaf daarom code rood. Dat is echt heel extreem, zegt weerman Peter Kuipers Munnike: 'Code rood wordt gegeven als er in 24 uur meer dan 75 millimeter valt. Dat is door het KNMI nog nooit eerder uitgegeven.'
2. De rivieren raakten voller en voller
Al die regen gaat normaal de grond in, of loopt weg via geulen en beken, een soort afvoerroutes voor het water. Maar doordat er in één keer zo veel viel, raakten die afvoerroutes allemaal vol. Het probleem stroomde door naar de rivier de Maas: die raakte ook voller en voller.
En niet alleen met regenwater dat in Limburg viel: ook dat van Duitsland en België kwam erbij. Want ook daar regende het extreem hard. Op sommige plekken overstroomde de rivier, in andere plaatsen ging het maar nét goed.
3. Limburg is heuvelachtig
Wat ook meespeelt zijn de heuvels in het zuiden. Lagere plekken worden daardoor een soort afvoerputjes. De regen die hogerop valt, stroomde naar beneden, dorpscentra in. Straten veranderden daardoor in rivieren.
Waarom noemt Rutte het officieel een ramp?
Je kunt de schade in Limburg gerust erg noemen: woonkamers staan onder water, wegen zijn kapot en winkels kunnen al hun spullen weggooien. Gaat miljoenen euro's kosten om alles te herstellen of vergoeden. Daarom noemt premier Rutte het nu ook officieel een ramp.
Door dat te doen, kunnen mensen die schade hebben, geholpen worden door de overheid. Dat staat in een speciale wet: de Wet tegemoetkoming bij schade. Die wet is er voor gebeurtenissen waarbij verzekeraars de schade echt niet kunnen dekken, zoals bijvoorbeeld bij deze overstromingen of grote aardbevingen.
Hoe zit het met Duitsland en België?
In Limburg is een hoop schade, maar over de grens, in België en Duitsland, zijn er ook doden gevallen. In Duitsland vielen er meer dan 100 doden. Ook zijn er heel veel mensen vermist. In België kwamen tot nu toe zeker 22 mensen om. Ook daar zijn nog mensen vermist. In beide landen moesten een hoop mensen hun huizen ontvluchten.
Dat er in onze buurlanden ook mensen doodgaan door de overstroming, komt door verschillende oorzaken. In sommige plaatsen stortten huizen in. Ergens anders werd een verzorgingstehuis overvallen door het water, en konden mensen op de begane grond niet op tijd weg komen. En in het Belgische Marcourt werd een meisje van 15 meegesleurd door het water.
De verwachting voor Nederland is dat de komende dagen de regen stopt en het water weer zal zakken. Dan pas zal echt duidelijk zijn hoe groot de schade is. In Duitsland en België blijft het ook nog een paar dagen spannend.
Gaat dit vaker gebeuren door klimaatverandering?
Nederland is best goed beschermd tegen water. Er zijn speciale systemen die regenwater opvangen, en dijken om het water tegen te houden als het stijgt. Maar voor nu was dat dus niet genoeg, omdat de omstandigheden zeldzaam extreem waren. Op sommige plaatsen hielden de dijken het niet.
Zeldzaam weer dus, maar wordt dit niet minder zeldzaam, door klimaatverandering? Weerman Peter Kuipers Munnike: "Volgens het KNMI komt zo'n regenbui maar eens per eeuw voor. De kans dat Limburg volgend jaar weer zo onder water staat lijkt dus erg klein. Maar door klimaatverandering denken wetenschappers dat de kans op dit soort extreem weer wel weer groter wordt."