Wat is er gebeurd?
Op 1 juli gaat de nieuwe alcoholwet in. Die moet ervoor zorgen dat jij minder alcohol gaat drinken. Bijna de helft van de mensen van 12 tot 16 heeft weleens alcohol gedronken.
Je kan straks bijvoorbeeld geen alcohol meer kopen voor stuntprijzen. En ben je 18? Dan wordt het strafbaar om alcohol te kopen voor een vriend of vriendin die nog geen 18 is.
Wat deze alcoholwet precies voor jou betekent, en of-ie wel gaat werken, leggen we je uit.
Wat staat er in de nieuwe wet?
In de nieuwe wet staat onder andere dat supermarkten, slijterijen en online drankverkooppunten maximaal 25 procent korting mogen geven op alcohol. Nu stunten drankmerken vaak met extreme kortingen, en dat mag dus niet meer.
Ben je zelf al 18 en mag je dus gewoon drinken? Dan wordt het strafbaar om alcohol te kopen voor een vriend of vriendin onder de 18. En koop je online alcohol? Dan moet je je leeftijd invullen én je id laten zien als het wordt bezorgd. Net als in de winkel.
Eerst kregen alleen de verkopers boetes, maar nu krijg jij ook een boete als je stiekem alcohol koopt onder de 18. "Ook dat zorgt ervoor dat jongeren zich misschien meer aan de regels gaan houden", vertelt Ruben van Dorssen van het Ministerie van Volksgezondheid, dat de wet heeft gemaakt.
Enige waarbij de leeftijd wordt verlaagd: alcohol schenken. Ben je 14 en loop je stage in de horeca? Dan mag je vanaf 1 juli gewoon alcohol schenken. In de oude wet mocht dat pas vanaf je 16e. "We merkten dat het onhandig was, omdat bij sommige mbo-opleidingen 14-jarigen al stage moesten lopen en dat dan niet kon", zegt Van Dorssen.
Hoe ze alles gaan controleren? Bijvoorbeeld met testaankopen: dan probeert iemand van net geen 18 on- of offline alcohol te kopen. Ook checken ze online advertenties of er kortingen instaan en kijken ze of er in systemen wel gevraagd wordt om een geboortedatum.
Waarom deze wet?
"Het gaat vooral om gezondheid. Door de jaren heen hebben we steeds meer ontdekt over de schadelijke kanten van alcohol voor 18-minners", vertelt Van Dorssen. "Op deze manier wordt het moeilijker om als 18-minner alcohol thuis te bestellen zonder enige controle."
"Eerst gaf Bol.com het pakketje bijvoorbeeld gewoon aan PostNL en die hadden geen idee wat erin zat", vertelt van Dorssen. "En nu moet duidelijk zijn dat er alcohol in de pakketjes zit, en zijn bezorgers wettelijk verplicht om je id te vragen. Dat is een hele grote verandering."
Ama Boaheme van de studentenbond LSVb ziet dat de regels goed aansluiten bij dingen die jongeren doen. "Jongeren en studenten kopen vaak wel alcohol in de aanbieding. En ook hebben ze allerlei trucjes: een oudere broer of zus die iets voor je koopt. Of online bestellen en bier laten bezorgen, daar wordt je leeftijd vaak niet gecheckt."
Gaat dit dan werken?
Toch denkt Boahame dat de regels uiteindelijk niet veel gaan veranderen. "Als jongeren bier drinken, gaan ze dat gewoon blijven doen. Het wordt alleen duurder voor ze. En jongeren zijn creatief, dus die vinden wel weer andere trucjes om er toch aan te komen. Sommige vriendengroepen bestaan uit mensen tussen de 16 en 19, en die vieren vooral feestjes in parken of thuis. Daar is geen toezicht. Dus hoe wordt er dan gecontroleerd of een 19-jarige alcohol heeft gekocht voor die 16-jarige?"
Wim van Dalen van STAP, het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid, is ook bang dat supermarkten wel weer andere trucjes vinden om de alcohol weer aantrekkelijker te maken. Zoals dat Heineken, Grolsch of Bavaria bijvoorbeeld gratis bierglazen gaan weggeven, of bioscoopkaartjes. "Je moet hen niet onderschatten, de supers ook niet. Die weten heel goed hoe ze de liefhebbers van alcohol op andere manieren kunnen verleiden."
Maar volgens Van Dorssen gaat het om een gedragsverandering. "We hopen dat iedereen snapt dat het veel gezonder is om je aan deze regels te houden. Op allerlei manieren proberen we dat duidelijk te maken: met goede voorlichting, met controles en boetes. De boetes zijn niet bedoeld om er geld mee te verdienen, maar om te zorgen dat ze zich er aan houden."
Boaheme denkt dat er vooral wat moet veranderen in hoe we over alcohol denken en ermee omgaan. "Je moet het gewoon minder normaal maken dat je bijvoorbeeld altijd iets viert met champagne. Gezelligheid moet niet meer gelijk staan aan bier drinken. Wij organiseren nu bijvoorbeeld veel meer activiteiten waarbij alcohol niet centraal staat. En dan komen er ook andere type studenten op af, die het niet fijn vinden om te drinken."
Van Dorssen is het daarmee eens. "Dat doen we ook. Voorlichting op scholen, je ziet overal NIX18 in de supermarkt en onze 'Dranquilo campagne' laat zien dat dingen leuk kunnen zijn zonder dat daar alcohol bij nodig is. Het wordt steeds normaler om 0.0 te drinken, maar deze regels zijn ook een goede toevoeging. Samen met de rest."