Wat is er gebeurd?
Meer dan honderd jaar geleden kwamen honderdduizenden Armeniërs om het leven bij de Armeense genocide, gepleegd door Turkije in de Eerste Wereldoorlog.
Volgens Turkije was het geen genocide en dat land is niet de enige die het woord niet gebruikt. Ook het Nederlandse kabinet gebruikt bijvoorbeeld: 'de kwestie van de Armeense genocide'. Maar dat moet veranderen vindt een meerderheid van de Tweede Kamer.
Oftewel: de Tweede Kamer wil dat het kabinet de massamoord ook echt genocide gaat noemen.
Wat is genocide?
Het is al meer dan honderd jaar geleden, maar toch blijft het een pijnlijk stukje geschiedenis waar nog steeds veel spanningen over zijn: de Armeense genocide.
Genocide betekent letterlijk 'volkerenmoord', dan is er sprake van voortdurend en opzettelijk een volk of bevolkingsgroep doden. Een van de bekendste voorbeelden van een genocide is de holocaust.
Maar wat is dan de Armeense genocide?
Tussen 1915 en 1917 werden honderdduizenden Armeniërs vermoord door Turken. De christelijke Armeniërs werden weggejaagd uit hun gebieden in Turkije. Wat de precieze reden hiervoor was, is nog steeds niet helemaal duidelijk.
En waarom ligt het dan zo gevoelig?
Volgens historicus Tayfun Balcik gaat het echt om het woord genocide. "De Turken ontkennen dat er genocide is gepleegd. Volgens Turkije was het een burgeroorlog, waar naast Armeense slachtoffers ook veel Turkse slachtoffers vielen. In Turkije is het verboden om van een Armeense genocide te spreken."
In Frankrijk en België spreken ze al over de Armeense genocide, maar in het Verenigd Koninkrijk en Israël hebben ze het liever niet over een genocide. Ook in Nederland spreken we liever nog over de Armeense kwestie.
Het Nederlandse kabinet heeft de genocide nooit helemaal erkend. Volgens premier Rutte lost het niet het probleem op en zorg je er daarmee niet voor dat de relatie tussen Armenië en Turkije herstelt.
Dat Nederland het nog geen genocide wil noemen, heeft volgens Tayfun dus te maken met de relatie tussen Nederland en Turkije. "Nederland wil Turkije niet voor het hoofd stoten. Het heeft ook te maken met de samenwerking op economisch gebied, bijvoorbeeld. Als Nederland de genocide erkent, kan dat betekenen dat Turkije dwars gaat liggen bij samenwerkingen."
Wie vindt wat?
Voor Armeniërs zou de erkenning vanuit Nederland een belangrijke stap zijn, zegt Tayfun. "Het is voor hen verschrikkelijk wat er is gebeurd. Sommige Armeniërs eisen naast erkenning, ook herstelbetalingen."
"Veel Turkse-Nederlanders ontkennen de genocide, dus die zullen niet heel blij zijn met de erkenning in Nederland. Zij zullen het misschien opvatten alsof het westen Turkije uitdaagt", zegt Tayfun.
Volgens Sinan Can, die een serie maakte over de Armeense genocide, laait de discussie tussen Armeense en Turkse-Nederlanders ieder jaar weer op. "Vooral rond april, wanneer Armenen stil staan bij de genocide, lopen de spanningen tussen die twee groepen soms hoog op. Ook al staan jongeren er ver vanaf, want het is honderd jaar geleden, het blijft voor hen iets wat dichtbij komt", zegt Sinan.
Drie jaar geleden noemde de Tweede Kamer het zelf wel al Armeense genocide, maar het kabinet houdt nog steeds vast aan 'de kwestie'. Dat moet anders vindt een meerderheid van de Tweede Kamer. Vooral de ChristenUnie probeert als sinds 2004 om de genocide door Turkije erkend te krijgen door Nederland.
De partijen willen dat de relatie tussen Armenië en Turkije herstelt en voorkomen dat er in de toekomst nog zo'n massamoord kan plaatsvinden.