Wat is er gebeurd?
Vanaf vandaag is Joe Biden de nieuwe president van de Verenigde Staten. Vanaf dat moment is hij de baas van het land en is Trump president-af.
De president van de Verenigde Staten is onschendbaar. Dat betekent dat hij niet voor de rechter kan komen als hij iets fout heeft gedaan, laat staan veroordeeld kan worden.
Er lopen een flink aantal onderzoeken naar Trump, waarin Justitie kijkt of hij dingen heeft gedaan die niet mogen. Nu Trump niet meer onschendbaar is, kan hij daardoor in de problemen komen.
Maar wat als uit die onderzoeken blijkt dat hij strafbare dingen heeft gedaan? Dat leggen wij voor je uit.
Waarom is dit nieuws?
Het is behoorlijk uniek dat in de Verenigde Staten onderzocht wordt of een oud-president voor de rechter moet komen. Sterker nog: als het zover komt is, is dat voor de eerste keer in de geschiedenis van het land.
In de grondwet is namelijk een afspraak gemaakt dat oud-presidenten niet na hun aftreden nog vervolgd kunnen worden voor dingen die ze tijdens hun onschendbare periode hebben gedaan.
Maar voor Trump geldt dat hij sommige dingen, waar hij nu van verdacht wordt, al gedaan heeft voor hij president werd. Ook kan er op deze afspraak een uitzondering worden gemaakt, en sommige mensen willen dat dat gebeurt. Daarover later meer.
Welke onderzoeken lopen er precies?
Tegen Trump lopen tientallen onderzoeken, die gedaan worden door mensen die bij het Amerikaanse Openbaar Ministerie van verschillende staten en steden werken. Een paar voorbeelden:
Oplichting
Voor Donald Trump president werd, had hij zijn eigen bedrijf: de Trump Organization. Dat bedrijf heeft hij nog steeds: toen hij president was, namen zijn zoons zijn taken over. Maar nu wordt het bedrijf ervan verdacht jarenlang gefraudeerd te hebben.
Zo zou Trump tegen banken hebben gelogen dat hij meer geld bezat dan eigenlijk waar was, om meer te kunnen lenen. Terwijl hij tegen de Belastingdienst zei dat hij juist minder geld had. Zo hoefde hij namelijk minder belasting te betalen.
Het Openbaar Ministerie onderzoekt nu naar eigen zeggen 'jarenlang crimineel gedrag' van de Trump Organization.
Seksueel misbruik
Tientallen vrouwen beschuldigen Trump al jaren van seksueel misbruik, de eerste vrouwen kwamen daar al mee in de jaren '70 van de vorige eeuw. Twee daarvan deden ook aangifte.
E. Jean Caroll zegt door Trump verkracht te zijn. Op het jurkje dat ze toen droeg, zijn DNA-sporen gevonden. Nu Trump niet meer onschendbaar is, bestaat er een kans dat hij binnenkort DNA moet afstaan in deze zaak.
Summer Zervos heeft aangifte gedaan tegen Trump van aanranding. In deze zaak moet Trump misschien binnenkort getuigen.
Na de verkiezingen van 2020
Sinds de uitslag van de presidentsverkiezingen in november bekend zijn, houdt Trump vol dat er gefraudeerd is met de stemmen, de verkiezingen 'gestolen' zijn en hij dus eigenlijk toch gewonnen heeft.
Ondanks dat daar geen bewijzen voor zijn gevonden, heeft Trump na de uitslag een aantal dingen gedaan die misschien strafbaar zijn om zijn gelijk te halen.
Bellen met Georgia
Zo belde hij met de man die de baas is over het stemmen tellen in Georgia en riep hem op een paar duizend stemmen voor hem 'te vinden' die gestolen zouden zijn. Met die 'gevonden' stemmen zou hij alsnog kunnen winnen.
Het Openbaar ministerie van die staat gaat nu kijken of ze onderzoek gaan doen naar verkiezingsfraude. Volgens Amerikaanse politiekverslaggevers is de kans groot dat Trump hiervoor uiteindelijk voor de rechter moet komen.
Bestormen Capitool
En dan heb je als laatste nog de bestorming van het Capitool, het Amerikaanse parlement, een aantal weken geleden. Vlak voordat zijn aanhangers dit deden, hield Trump even verderop voor hen een speech.
Sommige mensen vinden dat hij in die speech mensen aangezet heeft tot geweld, dat wordt nu onderzocht. Het Amerikaanse Ministerie van Justitie heeft al laten weten dat ze Trump zullen aanklagen als ze denken dat er genoeg bewijs is.
En nu?
Gaat Trump nu direct nadat hij president-af is, de bak in? Het antwoord is: nee. Want alle onderzoeken die lopen, kunnen nog wel even duren en hij is nog niet aangeklaagd.
Toch is de kans vrij aanwezig dat hij voor de rechter moet komen. Maar Trump is een rijk man en heeft een heel leger aan top-advocaten, dus in veel zaken zal het in het uiterste geval tot een dikke boete komen.
De twee laatste zaken vormen daarop een uitzondering. Met name de bestorming van het Capitool is in de hele VS sterk veroordeeld. Mocht een rechter bepalen dat Trump inderdaad schuldig is aan de zware aanklacht 'aanzetten tot geweld' met de bestorming als gevolg, dan kan daar een gevangenisstraf op staan.
Maar ook dat onderzoek kan nog lang duren en Trumps advocaten zullen er alles aan doen om dat te voorkomen. Of het ooit echt zover komt, is dus nog helemaal niet zeker.