Wat is er gebeurd?
Het Hooggerechtshof in Amerika wil misschien afschaffen dat het recht op abortus landelijk geregeld is. Als dat gebeurt, mogen alle staten hun eigen regels bepalen. Dan wordt een abortus krijgen op veel plekken waarschijnlijk lastiger, of zelfs helemaal verboden.
Zoiets gebeurde al in de staat Oklahoma: daar is een nieuwe abortuswet aangenomen. Daarmee mag iemand de zwangerschap alleen afbreken als er nog géén hartslag is. Een hartslag is er meestal in de zesde week, dan weten de meeste mensen nog niet dat ze zwanger zijn.
Er zit ook een aanmoediging in de wet om mensen te verraden die toch illegaal abortus ondergaan of daar (mentaal) in hebben geholpen.
Er zijn geen uitzonderingen op de wet. Dus mocht je zwanger zijn geraakt door verkrachting of incest, dan is het alsnog verboden om het weg te halen. En daar is veel discussie over.
Waarom moet ik dit weten?
Wereldwijd is er nog steeds veel discussie over het recht op abortus. In veel landen is het laten uitvoeren van een abortus verboden of mag het alleen als bijvoorbeeld de gezondheid van de moeder of het kind in gevaar is. In de VS wordt misschien het landelijke recht op abortus afgeschaft door de hoogste rechters. Dan gaat het per staat verschillen wat de regels daar zijn, en wordt het waarschijnlijk op veel plekken verboden. Veel mensen in Amerika, maar ook daarbuiten, zijn daar boos om. Anderen zijn juist blij: zij willen al jaren van die landelijke wet af.
Oklahoma is de tweede Amerikaanse staat die een strengere wet invoert. Vorig jaar voerde Texas ook al zo'n regel in. Veel vrouwen uit Texas gingen het afgelopen jaar daardoor naar Oklahoma voor een abortus.
Amerikaanse wet
Er zijn geen uitzonderingen opgenomen in de nieuwe wet, bijvoorbeeld voor wanneer iemand zwanger raakt door een verkrachting. Veel mensen reageren boos, ook op de termijn van zes weken, omdat blijkt dat veel mensen dan nog niet weten dat ze zwanger zijn.
Bijzonder aan de wet is ook dat inwoners van de staat andere inwoners kunnen aangeven als ze weten dat iemand illegaal abortus heeft ondergaan of iemand heeft geholpen. Die hulp is best breed bepaald: het kan de Uber-chauffeur zijn die iemand bij een kliniek afzet, een behulpzame ouder die haar kind mentale hulp geeft, of de arts die de abortus uitvoert. In de praktijk komt het erop neer dat mensen waarvan het vermoeden bestaat dat ze hebben geholpen bij een abortus door iedereen aangeklaagd kunnen worden tot bedragen van 10.000 dollar.
In de nieuwe wet is het dus theoretisch mogelijk dat een verkrachter 10.000 dollar krijgt van zijn slachtoffer, als de verkrachter weet dat zijn slachtoffer abortus heeft ondergaan.
Wie vindt wat?
De mensen die voor het recht op abortus zijn vinden dat een vrouw 'baas in eigen buik' moet zijn. Dat betekent dat ze altijd zelf moet kunnen beslissen over haar eigen lichaam. Ook zeggen ze dat abortussen toch wel gebeuren, maar dat als ze verboden zijn het onveilig gaat. Tegenstanders vinden het belangrijker dat het ongeboren kind de kans krijgt om te leven en vinden dat abortus verboden zou moeten zijn, of alleen bij uitzondering mag. Die uitzonderingen zijn dan bijvoorbeeld: verkrachting of als het leven van de moeder in gevaar is. Vaak speelt religie daarbij een rol.
Abortusrechten wereldwijd
Hoe staat het in de rest van de wereld met abortusrechten? Eerst even Nederland. Hier is ook gestreden voor abortusrecht, onder andere door de feministische actiegroep de Dolle Mina's. Uiteindelijk kwam in 1984 een wet waardoor abortus tot 24 weken zwangerschap toegestaan werd. In die wet staat ook dat je verplicht vijf dagen bedenktijd hebt voordat je de abortus kan krijgen. In Nederland wordt er zo'n 30.000 keer per jaar gebruik gemaakt van dat recht. Daarmee hoort Nederland bij de landen met de laagste abortuscijfers ter wereld. Maar ook hier zijn er felle tegenstanders die actie voeren en vrouwen die een abortus willen laten uitvoeren proberen te overtuigen het niet te doen.
Wereldwijd zijn er veel meer landen waar abortus niet mag dan wel. In maar 34% van de landen mag een vrouw zonder dat daar een reden voor moet zijn een abortus laten uitvoeren. In Europa is in de meeste landen abortus wel legaal zonder dat je daar een bepaalde reden voor moet hebben, maar in sommige landen is het helemaal verboden en kan je een gevangenisstraf krijgen of zijn er strenge voorwaarden.
De discussie tussen voorstanders en tegenstanders leeft nog steeds en zorgt ervoor dat de wetten in verschillende landen nog aangepast worden. In Polen werd bijvoorbeeld in oktober de al strenge abortuswet nog strenger. Een abortus als het kind geboren zou worden met een ernstige afwijking mag nu ook niet meer, alleen nog als er verkrachting of incest was of als de gezondheid van de moeder in gevaar is. In Ierland, waar abortus eerst helemaal verboden was, is de strenge abortuswet juist aangepast zodat abortus tot twaalf weken wel mag. Daarvoor reisden vrouwen vaak naar een ander land voor een abortus.
Nederland
Ook in Nederland is discussie over abortus, ook onder jongeren. In deze video leggen we je daar meer over uit.