Wat is er gebeurd?
Mbo-studenten en de MBO Raad sloegen deze week alarm: het gaat niet goed met het mbo in coronatijd en de kwaliteit van de opleidingen gaat achteruit.
Komt bijvoorbeeld omdat er een groot tekort is aan stages. Op dit moment kunnen 20.500 mbo'ers geen plekje vinden.
Het probleem van het stagetekort is niet nieuw. Onderwijsminister Van Engelshoven bedacht eerder al verschillende oplossingen. Hoe wil zij het stagetekort gaan fiksen?
Waarom is dit nieuws?
Zoals je je misschien kunt voorstellen is het een behoorlijk groot probleem als je geen stage kunt vinden. De stage is zeker op het mbo namelijk een belangrijk onderdeel van je opleiding, wat beslist of je door kunt naar een volgend jaar of zelfs of je geslaagd bent of niet. Hoe meer uren je stage loopt, des te meer punten krijg je.
Als je dus wél een plekje vindt, maar er binnen het bedrijf niet genoeg werk is om voldoende uren te maken, heb je nog steeds een probleem. Twintig procent van de mbo-studenten denkt dat ze hierdoor een achterstand op gaan lopen en langer doen over hun studie, onderzocht jongerenorganisatie JOB. Bij de eerstejaars is dat 25 procent.
Dat er een tekort aan stageplekken is, is op zich niet nieuw. Maar sinds de coronacrisis stijgt het tekort wel snel, vooral in de Randstad. Vooral de opleidingen Verpleegkunde, Luchtvaartdienstverlening en Financiële Administratie hebben een probleem. Bij Verpleegkunde is dat misschien een verrassing: door corona zijn er juist handjes tekort in het ziekenhuis. Maar dat is ook precies het probleem: omdat er te weinig mensen aan het werk zijn, kunnen er ook geen stagebegeleiders gefikst worden, want die hebben het veel te druk.
Bij ander werk is het dan weer lastig dat veel kantoren dicht zijn omdat iedereen thuiswerkt. Dat maakt het lastig om studenten te begeleiden.
Hoe kunnen we dit fiksen?
Omdat het probleem van het stagetekort niet nieuw is, bedacht het ministerie van Onderwijs eerder al oplossingen. Dat doet ze samen met het Samenwerkingsverband Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven (SBB), waar stagebedrijven en mbo-scholen samen kunnen overleggen.
In april kwam het SBB met een actieplan, daarin stonden verschillende oplossingen. We zetten de belangrijkste even voor je op een rijtje:
Stagebedrijven die (nog) niet goedgekeurd zijn mogen toch stagiairs aannemen.
Je kunt ook je diploma krijgen met minder stageuren of een vervangende opdracht. Daarbij wordt ook gekeken naar stages die je eerder al hebt gehad.
Er is gewerkt aan een soort Google voor stages: leerbanenmarkt.nl. Daar kunnen studenten stages bij goedgekeurde bedrijven zoeken, staat informatie over scholen en wordt reclame gemaakt voor opleidingen waar je de grootste kans hebt op werk.
In het allerergste geval, als de SBB en scholen het zelf niet meer kunnen oplossen, grijpt de minister zelf in. Dat kan door bijvoorbeeld door te beslissen bij een opleiding minder mensen aan te nemen in het eerste jaar. Al zou dat voor de studenten nu niet veel uitmaken.
Ook komt de politiek met een flinke zak geld. De komende twee jaar is er 10,6 miljoen euro aan extra geld voor stagebedrijven en bedrijven waar je mag werken tijdens je opleiding. Horeca, recreatie- en landbouwbedrijven krijgen het extra geld zelfs vijf jaar.
Als het nodig is mogen twee stagiairs één stageplek vullen of alleen een deel van hun stage bij een bedrijf doen.
Als je een stageplek vindt die niet goed bij je opleiding past, is het toch een geldige stage en krijg je er punten voor.
In augustus waren er 21.000 plekken tekort, in september 18.895. De oplossingen leken dus even te werken. Maar een tweede coronagolf zorgt ervoor dat het stagetekort nu weer gestegen is naar 20.500 plekken.
De MBO Raad, die eerder alarm sloeg dat het niet goed gaat met de kwaliteit van de mbo-opleidingen, vindt dat de oplossingen niet genoeg zijn. Het goedkeuren van stagebedrijven duurt volgens hen nog veel te lang en vooral kleine bedrijven worden daarom uitgesloten. Ook vinden zij dat niet de student, maar de overheid zou moeten betalen voor de studievertraging.
Oefenbedrijf
Soms bedenken mbo-scholen ook zelf een oplossing, zoals het Summa College in Eindhoven. Toen in het voorjaar bleek dat het stagetekort door corona snel steeg, stapte de school naar de gemeente.
Samen maakten zij afspraken met grote bedrijven in de buurt om nog meer stagiairs aan te kunnen nemen. Ook werden binnen de school bedrijven nagemaakt, waar de studenten in plaats van stage kunnen oefenen.
Dat werkte: het stagetekort op de school nam af, maar het is nog niet opgelost. Bennie Krol van het Summa College vertelt: "We zijn van 1000 plekken tekort naar 700 gegaan. Dat is nog steeds veel, maar we willen er niet over nadenken wat er was gebeurd als we niet meteen hulp hadden gezocht."