Wat is er aan de hand?
De politie vindt elk jaar weer tienduizenden kilo's illegaal vuurwerk in loodsen, garageboxen en woningen. Dat is gevaarlijk, omdat het ontploffingsgevaar groot is. Ook is het niet veilig om dit vuurwerk af te steken.
Het gaat bijvoorbeeld om cobra's, nitraten en shells. Die mogen alleen verkocht worden aan vuurwerkdeskundigen.
Ook als je minderjarig bent kan je voor het (ver)kopen en afsteken van illegaal vuurwerk een aantekening op je strafblad krijgen.
Hoe zie je of vuurwerk illegaal is?
Vuurwerk wordt ingedeeld in vier categorieën. Als je wil weten welke categorie jouw vuurwerk heeft, kan je op de verpakking kijken. Daar zie je een F staan met een nummer erachter. Dat nummer staat voor de categorie:
F1-vuurwerk is het lichte vuurwerk, zoals sterretjes en knalerwten. Je mag het kopen als je ouder bent als twaalf jaar. Dit is het enige vuurwerk dat je het hele jaar door mag afsteken.
Met F2-vuurwerk, zoals sommige fonteinen en kleine pijlen, loop je relatief weinig gevaar. Die mag je kopen als je boven de zestien jaar bent .
F3-vuurwerk is het nog zwaardere vuurwerk en eigenlijk alleen bedoeld voor professionals. Gaat bijvoorbeeld om knalvuurwerk. Vanaf is vuurwerk uit deze categorie illegaal.
F4-vuurwerk is het écht zware vuurwerk, zoals cobra's, shells en zware nitraten. Dit vuurwerk is niet bedoeld voor gewone mensen, maar mag je alleen kopen en afsteken als je een opleiding tot vuurwerkdeskundige hebt gevolgd.
Het vuurwerk dat je in de laatste drie dagen van het jaar in Nederlandse winkels koopt, is altijd legaal. De regels voor die winkels zijn namelijk superstreng. Maar als je online koopt, of via-via, of in het buitenland, dan loop je kans illegaal vuurwerk te kopen. Er zit dan bijvoorbeeld geen Nederlandse gebruiksaanwijzing bij en dat mag niet.
Waarom is illegaal vuurwerk zo gevaarlijk?
Vuurwerk wordt goed getest voordat het in de winkels ligt. Er wordt bijvoorbeeld gekeken of de lont niet te snel brandt en jij op tijd kan wegkomen. Als je illegaal vuurwerk koopt, is dit misschien niet gebeurd.
Vuurwerk uit de derde en vierde categorie is extra gevaarlijk door het soort kruit wat er inzit. Het kan zo hard knallen, dat er gewonden of zelfs doden kunnen vallen als je het niet op de juiste manier afsteekt.
Als er veel van dat zware vuurwerk bij elkaar ligt opgeslagen, is dat helemaal een groot risico. Als er één ontbrandt, gaan ze allemaal. Handelaren slaan hun illegale vuurwerk vaak stiekem op in loodsen, garageboxen of woningen, dus plekken waar veel mensen bij elkaar wonen. Je kan je wel voorstellen wat er gebeurt als dat misgaat.
Het is volgens de politie trouwens ook heel gevaarlijk om je cobra's in je kluisje te bewaren. "Het flitskruit wat daarin zit, is heel explosief", zegt Ad Nieuwdorp van de politie. "Het kan uit die cobra gaan lekken. Als jij een wollen trui aan hebt en statisch bent, kan er een klein vonkje ontstaan. De cobra kan dan in je kluisje ontploffen. De kans is klein, maar het kan wel."
Welke straffen staan er op het afsteken en het (ver)kopen van illegaal vuurwerk?
Als je onder de achttien jaar bent, hoef je niet de cel in. Wel kan je tussen de 60 en 70 uur taakstraf krijgen als je een vuurwerkbom maakt en/of afsteekt.
Als je boven de achttien jaar bent, kan je een zelfs een celstraf krijgen als je handelt in vuurwerk. Hoe meer vuurwerk je hebt liggen, hoe hoger de straf. En als je verkoopt aan jongeren, wordt die straf nog hoger.
Of je nu minderjarig bent of niet: als de politie ontdekt dat je op grote schaal handelt in illegaal vuurwerk, loop je kans op een aantekening op je strafblad. Daar kan je later misschien last van krijgen als je een Verklaring Omtrent het Gedrag nodig hebt voor je stage of baan.
Hoeveel slachtoffers vallen er door illegaal vuurwerk?
Afgelopen jaarwisseling had een derde van alle vuurwerkslachtoffers op de spoedeisende hulp te maken gehad met illegaal vuurwerk. Vooral nitraten zorgden voor veel amputaties, dat betekent dat er dan bijvoorbeeld een hand is afgezet. Mensen tussen de 10 en 19 jaar raakten relatief vaak gewond.