Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd op 18 februari 2020.
Wat is er gebeurd?
Stiletto's, vlindermessen en slagersmessen: er is veel te doen rondom messen. Er waren de afgelopen tijd verschillende steekpartijen met jonge daders.
Steeds meer gemeentes en politici willen dat er iets gebeurt om het messengeweld aan te pakken. Boetes voor je ouders of zelfs een messenverbod.
Minister Grapperhaus wil dat je in en rondom school gefouilleerd mag worden op het dragen van wapens, en ook je kluisje gecheckt mag worden op messen. Maar... mag school dat wel doen?
Wat betekent dit voor mij?
Als het verzoek van de minister straks echt doorgaat, dan kun je verwachten dat je kluisje een keertje wordt opengemaakt. Waarschijnlijk denk je: wat ik in mijn kluis heb liggen is niet jouw zaak, dat is privacy. Geen gekke gedachte, want het recht op privacy is een grondrecht.
Toch mogen scholen kluisjescontroles houden, áls ze dat in de huurregels van het kluisje of in het schoolreglement hebben genoemd. Op sommige scholen moet je een formulier ondertekenen als je de sleutel of code van je kluisje krijgt. Daarin staat dan onder andere dat je toestemming geeft voor een kluiscontrole.
Als je nooit zo'n formulier hebt ondertekend én er ook niks over kluiscontroles in de schoolregels staat, dan mag jouw school niet in je kluisje neuzen.
Misschien hoor je ook wel eens de verhalen over de politie die kluisjes openbreekt. De politie mag bij de kluiscontrole aanwezig zijn voor assistentie, maar niet zelf de kluisjes openen tenzij ze een huiszoekingsbevel hebben. Dat is een soort vergunning die ze van de rechter krijgen als ze vermoeden dat je iets strafbaars hebt gedaan of in je kluisje hebt liggen.
De minister van Veiligheid en Justitie wil ook dat je gefouilleerd mag worden. Dat mag schoolpersoneel, zoals de rector of een docent, niet. Die mag jou alleen vragen om je zakken of tas leeg te halen. Als je dat niet wil, dan hoeft dat niet. Het kan wel zo zijn de school je ouders of voogd belt, het alsnog moet. De politie mag jou wel fouilleren, die is daartoe bevoegd.
Wie vindt wat?
Om het messengeweld tegen te gaan, wil de minister dus dat je kluis, kleding en tas gecheckt mogen worden. De burgemeesters van gemeentes zoals Ridderkerk en Nissewaard willen het anders aanpakken. Het moet helemaal verboden worden om een mes bij je te hebben als je nog geen 18 bent, vinden zij.
Dat landelijk verbod ziet minister Grapperhaus niet zitten. Volgens hem is het moeilijk om te controleren wát nou precies een mes is. Mag je dan ook geen aardappelschilmesje bij je houden? Aboutaleb, de burgemeester van Rotterdam, wil het probleem aanpakken via je ouders. Als je als 18-minner in Rotterdam voor de tweede keer wordt gepakt met een mes op zak, moeten je ouders een boete betalen van 2500 euro.
Wat als school iets vindt dat verboden is?
Vindt school iets in een kluisje dat verboden is, zoals wiet of een mes, dan mogen ze dat innemen. Bij een strafbaar feit, zoals het houden van verboden wapens, kunnen ze de politie inschakelen.
Hoe groot is het steekprobleem?
In 2017 waren er 280 incidenten met illegaal wapenbezit onder jongeren, in 2019 waren dat er 395. Dat blijkt uit cijfers van Bureau Halt. Ook zeggen jongeren vaker dat ze zich onveilig voelen zonder mes.