Wat is er gebeurd?
Facebook gaat 52 miljoen dollar schadevergoeding betalen aan moderators die geestelijke gezondheidsproblemen hebben door hun werk.
De moderators vinden dat Facebook niet genoeg psychische hulp geeft en weinig aandacht besteed aan de geestelijke gezondheid van medewerkers.
Het gaat om zo'n 1000 dollar per persoon. Moderators die ernstige geestelijke gezondheidsproblemen hebben, zoals een posttraumatische stressstoornis, krijgen meer.
Waarom moet ik dit weten?
Om dit verhaal te begrijpen, moet je eerst even weten wat content moderators precies doen. Op Facebook staan gigantisch veel foto's, video's en berichten. Content dus. Maar soms worden er ook executie- en verkrachtingsvideo's, naaktfoto's of beelden met geweld online gegooid.
Als een van de berichten de regels van Facebook overschrijdt, dan kunnen die gemeld worden door de Facebook-gebruikers, of ze worden herkend door kunstmatige intelligentie. Content moderators, daar zijn ze weer, beoordelen dan of die berichten dan de regels overtreden.
Wereldwijd heeft Facebook tienduizenden mensen die dit werk doen. Die mensen krijgen bijna elke dag te maken met de heftige video's of foto's.
Maar Facebook maakt voor deze job geen gebruik van eigen personeel. "Facebook, maar ook YouTube huren mensen in om te modereren. Ze weten heel goed dat dit baantje voor psychische klachten kan zorgen en daarom is het voor hun makkelijker om het uit te besteden aan mensen van buitenaf. Als die mensen dan te kampen krijgen met klachten, zijn ze afgeschreven en kunnen ze weer nieuwe mensen inhuren", zegt data-expert Sijmen Ruwhof.
Het probleem werd pas echt zichtbaar toen oud-medewerker Selena Scola in 2018 een klacht indiende tegen Facebook. Ze werkte daar nog geen jaar en kreeg toen last van een posttraumatische stressstoornis door alle heftige beelden die ze moest bekijken. Bij zo'n stoornis komen nare ervaringen uit het verleden steeds terug in je gedachten of dromen.
Uiteindelijk sloten meer Facebook-moderators zich bij haar aan. Zij vinden allemaal dat Facebook hen niet goed genoeg beschermde tegen de psychologische gevolgen van het werk.
"Een posttraumatische stressstoornis kun je ontwikkelen als je getuige bent geweest van gebeurtenissen die echt heel heftig zijn. Als je als moderator werkt en je ziet video's waar mensen sterven of misbruikt worden, dan kan het heftige reacties oproepen", zegt Najla Edriouch, psycholoog.
En die heftige reacties kunnen per persoon verschillen, volgens Najla. "Je kunt last krijgen van herbeleving van het moment, dus je ziet het filmpje of de afbeelding steeds weer opnieuw voor je met hele nare gevoelens. Maar je kunt ook last krijgen van slaapproblemen of overdreven alert worden."
Wie vindt wat?
Facebook belooft nu een schadevergoeding van 52 miljoen dollar voor de medewerkers. Dat is per medewerker ongeveer 1000 dollar. En als bij de medewerkers PTSS wordt vastgesteld, worden behandelingen betaald en krijgen zij meer geld.
De schadevergoeding is niet alleen voor de geleden schade, maar juist om de hulpverlening te financieren. "Als je hier in Nederland last hebt van PTSS-klachten dan ga je naar de huisarts en vervolgens vergoedt je zorgverzekering de hulp die je moet krijgen. In Amerika werkt dat niet zo. Mensen moeten daar de zorg vaak zelf betalen en dat is niet goedkoop", zegt Najla.
Facebook zegt ook dat er aanpassingen komen om het modereren iets gemakkelijker te maken. Zo zou het geluid standaard uitstaan en worden video's, voor ze beoordeeld worden, eerst in zwart-wit vertoond. Dat zou het minder heftig maken, bloed valt bijvoorbeeld minder op zonder de rode kleur. "Het ziet er naar uit dat Facebook z'n best doet om zoveel mogelijk details weg te laten, zodat het allemaal wat minder heftig lijkt", zegt Sijmen.
Volgens Sijmen doet Facebook het niet anders dan andere sociale media-platformen op het gebied van psychische hulp bieden aan moderators. "Ze hebben eigenlijk allemaal hetzelfde beleid. Het enige wat er een veranderd is in de afgelopen jaren, is dat er een psycholoog op de werkvloer beschikbaar is voor medewerkers."
De afgelopen jaren waren er heel wat oud-medewerkers die een boekje opendeden over hoe zwaar het werk als moderator is. Ook zijn er verschillende verhalen van mensen die overspannen zijn geraakt door de werkdruk.
De Nederlandse Sjarrel de Charon is ex-moderator voor Facebook in Berlijn. Hij kreeg PTSS en schreef een boek over zijn ervaringen tijdens het werk. In de krant NRC reageert hij op het nieuws van de schadevergoeding. Hij zegt dat hij het jammer vindt dat Facebook geen schuld bekent.
Ook vindt hij het vervelend dat de schadevergoeding alleen gericht is op Amerikanen. "We moeten die veel breder trekken. Deze problematiek strekt zich uit tot de Filipijnen, waar duizenden moderatoren dit werk voor een paar dollar per dag doen", zegt Sjarrel in NRC.
"Het is sowieso schadelijk om mensen dit werk acht uur per dag te laten doen. Als je dan toch psychologische bijstand geeft is het dweilen met de kraan open."